Cây còn có tên gọi khác là Giang Chua, Dây Dang, hoặc với một số địa phương cây còn được gọi khác như: lá chu-mon, lá lồm...
LÁ GIANG RỪNG
Ngày bé, tôi đã thấy người dân quê mình mỗi khi vào rừng kiếm cây rành, cây đót về làm chổi bán, thường hái lá giang về ăn.
Lá giang giống như lá bông giấy, bọn trẻ vò hơi nát rồi chấm muối ớt ăn cũng thú vị. Người già làng tôi bảo lá giang chỉ ngon nhất vào khoảng tháng tư đến tháng mười âm lịch.
Thời bao cấp, ở quê bữa ăn nào cũng có lá giang, để kho cá, nấu canh, luộc, chiên, xào... Mẹ tôi bảo, lá giang còn là vị thuốc. Hỏi thuốc gì bà chỉ cười rồi nói: "Cụ rùa sống lâu là nhờ ăn toàn lá giang đó!".
Những ngày cuối tháng ba đầu tháng tư, anh em tôi đi soi ếch, con nào con nấy béo ụ. Mẹ tôi nấu canh lá giang với thịt ếch, đủ cả hương vị ngọt bùi, chua cay, ăn mãi không chán. Thi thoảng những người bán hàng bún làng Vân Cù đến đổi bún lấy thóc, mẹ làm món bún ếch lá giang đãi thợ gặt, ai cũng gật gù khen ngon.
Mỗi khi gia đình có kỵ giỗ, sẵn con gà luộc, mẹ tôi dùng nước luộc gà đun thật sôi rồi bỏ lá giang cùng với đầu, cổ, cánh, chân và phao câu gà, khuấy đều đến khi thấy lá giang ngả màu vàng thì tắt lửa. Lúc này, bộ lòng gà đã xào xong, đổ cả vào nồi, nghe một tiếng xèo, tỏa mùi thơm béo ngậy. Sau này ra phố, ăn lẩu gà lá giang, tôi lại nhớ món "đặc sản" mẹ làm.
VŨ HÀO (báo Phụ Nữ)
--- oOo ---
...
Hồi đó, thanh niên đi lao động đào kênh, mình trong tổ nấu bếp.
Thức ăn mặn thì mọi người đem theo từ nhà, thời khó khăn đó, vừa là không có tiền mua thịt vừa là không có thịt mà mua, cho nên thức ăn mặn của ai cũng giống nhau: muối sả. Nhà bếp chỉ nấu cơm và canh.
Nghe thì đơn giản vậy nhưng phải tính toán để biết loại rau củ nào để lâu được thì mới mua đem theo vì đợt lao động kéo dài 15 ngày.
Rau xanh không thể để lâu, lại dễ bị giập nát, cho nên tổ bếp chọn mua bí đỏ, bí đao.
Suốt tuần lễ hết canh bí đỏ qua canh bí đao và ngược lại. Mình và một chị đi vào buôn của người Ê Đê ở gần đó hỏi mua rau. Người Ê Đê không biết tiếng Kinh, bọn mình không biết tiếng Ê Đê. Hai bên há miệng quơ tay một hồi thì người Ê Đê quay vô nhà lấy ra cái gùi, trong gùi có một nắm lá xanh, người Ê Đê đưa nắm lá cho mình rồi nói “giang” và chỉ tay vô rừng.
Hái được một ôm lá đầy nhóc, bọn mình hồi hộp nấu nồi canh lá xanh đầu tiên giữa rừng. Canh thời đó chỉ có nước và muối, được nhúm bột ngọt nữa thì đã quá ngon.
Suốt buổi lao động giữa nắng, đi bộ một quãng dài từ nông trường về lán, mồ hôi mồ kê nhễ nhại, cổ họng khô khốc, được húp chén canh chua giải nhiệt, ai nấy đều cảm thấy nhẹ nhõm. Có người vui vẻ bình: Giang có lẽ là cách phát âm chệch đi của từ “Giàng”. Người Ê Đê gọi Trời là Giàng. Rau rừng là rau của Trời, không đúng sao? Lá giang, lá của rừng, lá của Trời cho. Lời bình đi xa hơn, giang là sông. Trời nắng mà được ăn canh lá giang khác nào được… tắm sông! Bữa cơm đạm bạc rộn ràng tiếng cười nhờ tên gọi của lá.
Cô gái chạy bàn cho biết lá giang không phải lúc nào cũng có, nhà hàng phải thuê người vô rừng hái rồi cất trong tủ lạnh để dành.
Nỗi nhớ đưa tôi về một thời xung phong lao động hăng hái và trong trẻo.
NGUYÊN HƯƠNG (báo Phụ Nữ)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét