HOA BLANG (Sử Thi Dam San)

Chuyện tình chàng Dam San ...

HOA BLANG (Sử Thi Dam San)

...

Con đường trôi giữa hai bờ cỏ lau khô lút đầu. Mỗi lần làn gió xào xạc chạy qua, cỏ lau dịu dàng nhường nhịn nằm rạp xuống, rồi lại kiêu hãnh ngóc dậy. H’ Bia quyết đến giành lại người yêu trong tay H’Nhi và H’Bhí, cho dù có phải chống lại luật tục muôn đời.

Dam San bước lên cầu thang nhà sàn phía sau, kịp nghe tiếng Y Đ’hinh, anh của H’ Nhí lớn giọng :

– Anh Dam San đâu. Tôi muốn hỏi một lời thôi : gia đình ta có còn nhớ luật lệ ông bà, có nhớ lời dặn của ông nội Y Kla không?

Chàng chậm rãi bước tới, khoanh chân ngồi trên chiếc đệm tù trưởng phủ vải thổ cẩm ngay giữa nhà, xếp lại mép khố cho ngay ngắn. Đôi tay đặt trên đùi, đầu ngước cao. Đuôi chiếc khăn buộc đầu cũng ngẩng lên thách thức. Mọi người chợt im bặt. Chưa ai kịp nói lời nào thì một đàn voi xịch tới bên sàn. H’ Nhi, H’Bhí yểu điệu bước xuống dưới bàn tay dìu đỡ của anh Y Linh. Chị H’Âng tíu tít chạy ra đón khách. Chưa kịp mở lời mời ngồi, lại một đàn voi khác rầm rập quỳ gối ghé hiên nhà, H’ Bia mạnh mẽ bước xuống, khoanh tay đứng chờ nơi đầu sàn. H’BhÍ lật đật thay chị chạy ra ríu rít mời mọc :

– Mừng chị H’ Bia tới chơi. Nhà chúng tôi bữa nay được đón toàn khách giàu khách quý. Các chị có tới nhầm nhà không đấy ?

– Không nhầm đâu ! Tôi tới hỏi anh Dam San về làm chồng đây. Các con ! Bưng đồ lễ lên.

Tiếng H’ Bia lanh lảnh. Mọi người chưa kịp ngồi ấm chỗ đã nhấp nhổm đứng dậy. Đam San lặng người đăm đắm nhìn H’ Bia. Nàng đã công khai gây chiến rồi. Bụng chàng bên thương bên lo. Thương nàng dám một mình đương đầu với dòng họ Mlô danh giá, đưa ngay lễ cưới xin đón chàng, chứ không phải lễ hỏi. Nửa lo H’ Bia làm sao bẻ gãy được luật tục và miệng lưỡi của cả cộng đồng.

Đoàn tôi tớ nhà H’ Bia đứng chật đầu sàn. Nàng thủng thẳng bước đi trước mắt mọi người. Vẻ đẹp rực rỡ và ánh mắt cương quyết của H’ Bia khiến những kẻ rắp tâm muốn làm trò xấu cũng phải rẽ qua, kính nể nhường bước. Nàng ý tứ đứng lui sang phần đing ok dành cho phái nữ, khẽ gật đầu. Tên nô lệ đi đầu quỳ xuống dâng lên cho chị H’ Âng chiếc mâm đồng đựng đủ bảy món lễ vật : tấm mền, chiếc áo, khố, túi đeo, bát đồng và hai chiếc vòng. Sáu nô lệ tiếp theo đặt xuống ba chiếc ché tuk cao ngang ngực người rồi cúi đầu lui ra. Hai người khác khiêng một bộ ching Lao đặt xuống. Chắc chắn trâu bò heo còn đứng chật cả ngoài sân.

Y Đ’Hinh nãy giờ ngồi trầm ngâm, bỗng thẳng lưng lên, nghiêm giọng hỏi H’ Bia :

– H’ Bia Điết Klứt ! Con gái tù trưởng sao không theo đúng lệ của ông bà? Đi hỏi chồng sao không có cậu dăm dei, lại chưa nộp lễ hỏi đã trao lễ vật xin cưới?

– Ta không cần dăm dei. Nữ tù trưởng được quyền tự ý bắt chồng. Nhà ta bên đó với chị em Dam San bên này đều đã biết hai ta ưng nhau đằng mặt, thương nhau đằng lòng. Đó là xong lễ hỏi, nay ta xin rước chàng là đúng chớ. Y Đ’hinh không bẻ được lý phải của ta như bẻ trái bắp đâu.

Y Đ’hinh gập gãy cành củi đang cầm trên tay kêu cái rắc, cao giọng hơn :

– H’ Bia có biết Dam San được nối dây cho H’Nhi, H’Bhí từ mười lăm mùa rẫy trước rồi không?

– Ta biết! Nhưng luật tục đâu có ép nếu chàng không ưng. Dam San thương cái đẹp của ta, mến cái tình của ta. Luật tục có cấm Ê Ban với Niê Kdăm kết đôi không?

Y Đ’hinh vươn thẳng người lên dõng dạc :

– Không nói nhiều ! Tôi chỉ hỏi chị H’ Âng và anh Dam San : dòng họ Niê Kdam có còn giữ lề lối luật tục Radeh không? Có chịu kết đôi cùng em gái chúng tôi theo như lời ông nội Y Kla đã dặn không?

Trời đất bỗng dưng tối sầm, ngả nghiêng, sấm sét ầm ầm nổi lên từ bốn phía. Gió cuốn đất đá, cỏ cây bay mù mịt. Voi ngựa, trâu bò, heo ngoài sân gầm rống. Lũ con nít thét lên túm lấy váy mẹ. Tiếng ông Y Kla oang oang át cả tiếng sấm rền :

– Nếu Dam San và H’ Nhí, H’Bhí lấy nhau, họ sẽ thành tù trưởng hùng mạnh, giàu có nhất vùng. Ai làm ngược lại sẽ phải chịu thành nô lệ giữ trâu bò, giữ ngựa cho người kia. Ô hô…ô hô…

Yang sét thu búa về. Yang gió đẩy mây bay đi, trời lại xanh bao la, yên tĩnh. H’ Âng nhìn Dam San. H’Nhi, H’Bhí nhìn Dam San. Mọi người cùng nhìn Dam San. Như không có H’ Nhi, H’Bhí, như không còn có ai tồn tại, chỉ có ánh mắt Dam San và H’ Bia lặn trong nhau, gài vô nhau đau đớn. Đôi tay khỏe mạnh của Dam San nhắc lên như muốn đưa ra níu lấy, nhưng rồi lại nặng nề rơi xuống đùi. Thân hình xinh đẹp của H’ Bia thẳng căng đổ về phía trước như muốn lao tới với Dam San. Nhưng nàng vẫn bất động. Dường như sức nặng của luật tục ngàn đời đang đè lên hàng trăm con người trong căn nhà sàn dài mênh mông này.

H’ Ấng khe khẽ nén tiếng thở dài vô trong lồng ngực, từ từ đứng thẳng người dậy :

– Con cháu dòng họ Niê chưa bao giờ làm trái lời luật lệ ông bà. Chúng tôi thuận cho Dam San về làm chồng H’ Nhi, H’Bhí.

Tắt, tắt, tắt…chiêng mừng vang lên mỗi lúc một dồn dập. Char (***) ơi! Đem nỗi đau này của Dam San tới tận vực Srêpôk sâu thẳm, cho cả bày cá sấu ở dưới đáy sông Krông Nô kia thôi hững hờ, nổi lên đây cùng chia xẻ. Liang (***) ơi, hãy đem tình yêu của H’ Bia rải khắp chín tầng trời, bảy tầng đất. Cho những con chim có đôi, con người có bạn, cả những nàng tiên thanh thản suốt đời trên bầu trời bao la kia, cảm nỗi đớn đau của tình yêu bị cắt rời….

H’Nhi, H’Bhi và Dam San đã ngồi trên những chiếc bành có lọng che, bầy voi đã huơ vòi từ biệt và cất bước. Ngựa của anh em Y Đ’Hinh, Y Linh đã phóng nhanh như bay đi trước báo tin. Dam San ngoái lại nhìn H’Bia đơn độc đứng chênh vênh nơi mép sàn, dõi theo bước chân voi. Chàng càng đi xa, hình dáng nàng càng lớn lên , cao lên, tạc sâu vào nền trời xanh như ngọc. Rồi tất cả nhòa đi, chỉ còn một thân cây cao lớn sừng sững vươn những cánh tay dài lên bầu trời thăm thẳm cao, xa vời vợi. Những người đàn bà gọi đó là cây blang. Cây blang có hoa đỏ mùa hè, kết thành bông trắng mùa đông. Cánh đỏ như máu của hoa chính là từng mảnh trái tim đầy yêu thương đã tan nát của nàng H’ Bia. Gió đông tách những chùm bông trắng xóa, mang theo tình yêu của H’ Bia theo Dam San tới tận cuối đất cùng trời. Các cô gái Radeh nhặt bông ấy xe chỉ, nhuộm nước lá rừng, dệt những tấm chăn, đắp ấm mọi lứa đôi yêu nhau.
_______________

(*) H’Bia Điết Klứt : là một nữ tù trưởng , người yêu của Dam San, mà theo luật tục, chàng buộc phải bỏ để cưới hai nàng H’Nhi & H’Bhí ( Theo sử thi Dam San)
(**) Dân ca Êđê
(***) tên các chiêng trong dàn

Linh Nga

(Trích đoạn "Viết lại chuyện tình chàng Dam San
Hoa Blang" của HLINHNIE đăng trên https://dotchuoinon.com)