LÊ LỘNG, VỊ KHAI QUỐC CÔNG THẦN NGƯỜI MƯỜNG

Khởi nghĩa Lam Sơn (1418-1427) ...

LÊ LỘNG, VỊ KHAI QUỐC CÔNG THẦN NGƯỜI MƯỜNG

Mới đây, tại vùng đất Lam Sơn xưa đã phát hiện một tấm bia cổ có liên quan đến một “công thần khai quốc” thời Lê...Bia gồm hai mặt chữ. Toàn văn chữ Hán, khắc kiểu chữ Khải chân, 36 dòng, mỗi dòng từ 4 đến 19 chữ. Có một số chữ viết “đài” giống như các bia ở lăng vua Lê hiện dựng tại khu di tích lịch sử Lam Kinh, huyện Thọ Xuân tỉnh Thanh Hóa. Văn bia do Nguyễn Trực, đỗ Trạng nguyên khoa Nhâm Tuất, niên hiệu Đại Bảo thứ 3 (1442), giữ chức Thủ Trung thư lệnh soạn...

"Bia đá ghi ông tên thụy là Cung Vũ

Tặng chức Suy Trung Bảo chính công thần, Sùng tiến tổng mậu phủ, Nhập nội kiểm hiệu Thái úy Bình chương sự thượng trụ quốc, tặng túi vàng phù hiệu bạc, ban cho quốc tính, tên thụy là Cung Vũ, chép ghi vào đá. Nhập nôi Kiểm hiệu Đại đô đốc, Bình Chương sự, chưởng Nam đạo, Đô đốc phủ, Tả Đô đốc.

Ông họ Lê tên húy là Lộng người lộ Khả Lam, huyện Lương Giang thuộc trung lộ Thanh Hóa.

Cha tên húy là Miêu làm chức Quan lang ở làng - dòng dõi lang đạo gốc Mường. Mẹ cũng họ Lê tên húy là Lậu, sinh trai hai người, trai thứ là Luyện giữ chức Nhập nội Thiếu úy, hành Thanh Hóa phủ, Đô Phủ quản mãi mãi.

Ông (Lê Lộng) sinh năm Bính Tý, đến lúc trưởng thành theo chủ soái Thái Tổ Cao Hoàng đế khởi nghĩa Lam Sơn...
...

Ông lúc còn tật bệnh trong cung, Hoàng Thượng lệnh cho các danh y đến bắt mạch chữa trị, đến lúc sắp mất lại được ban lệnh sai thợ vẽ một bức họa về hình mạo, triều đình cấp tặng lễ vật rất nhiều để lo việc tế cúng. Truy tặng các đồ y quan táng lễ đầy đủ, nghỉ thiết triều 3 ngày, sau đó đưa thuyền trở về quê hương an táng.

...
Ông tính trầm lặng, mạnh mẽ nhưng quả quyết, làm quan trải bốn triều vua, một lòng cần lao phò tá nhà vua đánh đông dẹp tây thật có công lớn, một lòng son sắc trước sau, đáng nêu danh vậy.

Nguyễn Trực đỗ Trạng nguyên khoa Nhâm Tuất (1442), giữ chức Trung Thư lệnh ghi chép".

(Trích đoạn trong "HIỂU THÊM VỀ KHAI QUỐC CÔNG THẦN LÊ LỘNG QUA TẤM BIA MỚI PHÁT HIỆN" của Nguyễn Văn Thắng đăng trênhttp://hannom.vass.gov.vn/)