THÂN PHẬN CHÚ CHÓ

Hình ảnh con chó trong ca dao, tục ngữ, thành ngữ... trong sách giáo khoa & văn học.

THÂN PHẬN CHÚ CHÓ

Hồi lớp hai có bài tập đọc vui
CON CHÓ ĐẢM ĐANG

Con chó đảm đang
Thích mặc cho sang
Soi gương chải tóc
Học hát ầm vang
Nhưng chó chăm làm
Nó quét nhà cửa
Lau bàn ghế tựa
Đun nước lò than

Về chó, ca dao ta còn có câu cực hay :

Bực mình con chó nhỏ sủa dai
Sủa nguyệt lâu đài, sủa bóng trăng lu

Hát ru

Con mèo, con chó có lông,
Cây tre có mắt, nồi đồng có quai

Đồng dao

Con gà cục tác là chanh,
Con lợn ủn ỉn mua hành cho tôi,
Con chó khóc đứng, khóc ngồi:
"Bà ơi đi chợ mua tôi đồng riềng!"

Tục ngữ
Xem con chó là một biểu tượng xấu xa và lấy đó để ví von, nói về những hiện tượng tiêu cực của xã hội hoặc của con người:

Làm người thì khó, làm chó thì dễ
Hục hặc như chó với mèo
Chó cậy gần nhà, gà cậy gần vườn
Chó chui gầm chạn

Nói về tập tính của loài chó, từ đấy liên hệ đến tính tình của con người:

Chó giữ nhà, gà gáy sáng
Lạc đàng nắm đuôi chó, lạc ngõ nắm đuôi trâu

Quan sát từ con chó để nói về những kinh nghiệm sinh hoạt vật chất và tinh thần của con người:

Bán gà tránh trời gió, bán chó tránh trời mưa.
Chó dữ mất láng giềng

Thành ngữ

Hỗn như chó
Chó càn cắn giậu
Chó cắn áo rách
Chó ngáp phải ruồi
Con không chê cha mẹ khó, chó không chê chủ nghèo

Văn học
Bóng dáng, tiếng sủa của con chó gắn bó với phong cảnh làng mạc Việt Nam, được Nguyễn Khuyến ghi lại bằng câu thơ tài tình :

Trâu già gốc bụi phì hơi nắng
Chó nhỏ bên ao cắn tiếng người

Lời lẽ nôm na, toàn những tiếng đơn âm, gợi lên phong cảnh, khí hậu buổi trưa hè Việt Nam trong những chi tiết độc đáo và chọn lọc, hơi thở mạnh của con trâu trong khí nóng bức và im ắng , khiến một âm hao nào đó của con người cũng đủ khuấy động không gian, làm giật mình con « chó nhỏ » thơ ngây. Câu thơ nôm na như vậy dễ làm người đọc quên nguyên tác bằng chữ Hán :

Ngọa thụ bì ngưu hư thử khí
Cách trì tiểu khuyển phệ nhân thanh

...

(ST)

*Trích trên các nguồn http://www.vusta.vn/…/www.blai…/...http://forum.vnsv.com.vn/