Chuyện xứ Thượng...
HUYỀN THOẠI VƯƠNG QUỐC SEDANG (XƠ-ĐĂNG) 1888-1890
Vương quốc Sedang (tiếng Pháp: Royaume des Sedangs; đôi lúc được gọilà vương quốc của người Sedang hay vương quốc của tất cả các dân tộc Sedang – phát âm như Xơ Đăng) là một thực thể chính trị tồn tại trong một khoảng thời gian ngắn, được thành lập bởi nhà thám hiểm Pháp Charles-Marie David de Mayréna ở cuối thế kỷ 19. Vương quốc Sedang nằm trong khoảng khu vực Tây Nguyên hiện nay.
Nguyên là một nhân viên ngân hàng ở Pháp, Mayréna bắt buộc phải bỏ việc và gia đình sang Java nằm trong Indonesia ngày nay sinh sống vì dính líu đến một số phi vụ lừa đảo. Khi ở Java, ông lại bị nhà cầm quyền Hà Lan trục xuất về Pháp vì lừa đảo một gia đình người Hà Lan ở đây. Năm 1886, ông đến Sài Gòn và sở hữu một đồn điền ở khu vực Nam kỳ.
Trong khoảng thời gian đó, vua Xiêm (Thái Lan ngày nay) sau khi kiểm soát vùng phía nam Lào, đã bắt đầu đòi một số vùng đất lân cận ở Tây Nguyên ngay sát khu vực thuộc quyền kiểm soát của chính phủ thực dân Pháp. Lợi dụng điều này, năm 1888, Mayréna xin phép chính quyền Pháp đi thám hiểm khu vực Tây Nguyên để thỏa thuận với các dân tộc thiểu số ở đây và được toàn quyền Đông Dương lúc đó là ông Ernest Constans chấp thuận. Sau đó, Mayréna đi đến Qui Nhơn để chuẩn bị thám hiểm khu vực Tây Nguyên. Ngày 21 tháng 4 năm 1888, ông rời Qui Nhơn với một người bạn là ông Alphonse Mercurol, một phiên dịch viên, một người đầu bếp, bốn người Trung Quốc và 80 người hầu. Trong thời gian này, ông chữa bệnh cho một số người dân tộc thiểu số và được một số làng ở khu vực này phong làm trưởng làng. Lợi dụng điều này, ông thuyết phục một số dân tộc thiểu số (cụ thể là hai dân tộc Ba Na và Xơ Đăng) rằng họ có thể thành lập một vương quốc riêng, hoàn toàn độc lập. Ngày 3 tháng 6 năm 1888, vương quốc Sedang được thành lập với Mayréna là vua, lấy hiệu là Vua Marie đệ nhất, vua Sedang. Thủ đô được lập tại làng Kon Gung, hiện nay thuộc xã Dak Mar, huyện Đắk Hà, tỉnh Kon Tum.[1] Thủ đô lấy tên là Pelei Agna hay thành phố vĩ đại. Một số nguồn nói rằng tên thủ đô của vương quốc Sedang là Maria Pelei. Hai ngày sau, Mayréna hoàn thành hiến pháp cho vương quốc Sedang.
Một phần do khoảng thời gian tồn tại ngắn ngủi cũng như việc vương quốc Sedang không được bất cứ quốc gia nào công nhận, không ai rõ quốc kì của vương quốc Sedang trông thế nào, nhiều nguồn chỉ ra nhiều quốc kì khác hẳn nhau. Tuy nhiên, hiến pháp của vương quốc Sedang ghi là cờ của vương quốc Sedang màu xanh da trời, có một cây thập giá màu trắng, ở giữa cây thập giá là một ngôi sao màu đỏ.
Sau khi thành lập vương quốc Sedang, Mayréna quay về Qui Nhơn và thuyết phục chính quyền thực dân Pháp mua lại vương quốc Sedang đổi lấy độc quyền thương mại cho ông và nhiều lần ngụ ý sẽ nhượng lại cho người Phổ nếu Pháp không mua. Sau khi Pháp từ chối đề nghị này, Mayréna mượn tiền từ một thợ may người Trung Quốc tên là A. Kong và đặt hàng 1000 bộ đồng phục. Sau đó ông đi Hồng Kông với ý định bán lại vương quốc Sedang cho người Anh, trong chuyến đi đó, ông dùng hết số tiền vay được từ A. Kong. Cũng như Pháp, chính phủ Anh cũng từ chối đề nghị của Mayréna. Trong thời gian Mayréna ở Hồng Kông, công sứ Quy Nhơn LeMire – một người ủng hộ Mayréna bị cách chức, thay vào đó là Guiomar – một người quyết liệt chống lại sự hình thành vương quốc Sedang. Sau khi bị từ chối ở Hồng Kông, Mayréna đi đến Bỉ và thỏa thuận với một người Bỉ có tên Somsy, qua đó Somsy cung cấp vũ khí và tiền cho Mayréna đổi lấy độc quyền khai thác khoáng sản ở vương quốc Sedang. Mayréna định tuồn số vũ khí này vào Việt Nam với ý định giành lại quyền kiểm soát vương quốc Sedang. Kế hoạch của ông đổ bể do bị hải quân Pháp chặn lại và vũ khí của ông bị tịch thu với lí do buôn lậu ở Singapore.
Sau khi kế hoạch giành lại quyền kiểm soát Sedang đổ bể. Mayréna cải đạo thành đạo Hồi, cưới một phụ nữ người Malaya (nay là Malaysia) và định cư tại đảo Siribua. Sau đó ông đến đảo Tioman, Malaya với hai người bạn là Horace Villeroi và Harold Scott và mất ở đây ngày 11 tháng 11 năm 1890 không rõ lý do. Vương quốc Sedang coi như không còn tồn tại.
(Trích theo "HUYỀN THOẠI VỀ VƯƠNG QUỐC SEDANG TẠI KONTUM" trong "Tài liệu” mua vui cũng được một vài trống canh” đăng trênkontumquetoi.com)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét