Thiếu nữ Bahnar... TỤC MỪNG SINH

Thiếu nữ Bahnar...

TỤC MỪNG SINH

Lễ tục mừng sinh thường được chia làm 2 lệ tục nhỏ đó là: Tục lệ “xem por” (nuôi cơm) và Tục lệ “hlôm đon” (thổi tai).

Tục lệ xem por (nuôi cơm): Ngay sau khi đứa bé ra đời, người cha hoặc người mẹ đặt tên con. Việc đặt tên con rất quan trọng và phải khẩn trương chứ không chờ lâu, bởi họ quan niệm nếu để muộn có thể các thần quỷ quái sẽ tranh giành đặt tên con cho đứa trẻ trước thì sẽ nguy hiểm cho tính mạng của bé...

Để mừng sinh, một lễ tiệc nhỏ được tổ chức ngày hôm đó, gồm một ghè rượu cần với một con gà, đầu con gà luộc chín nhưng không bỏ muối. Lễ tục này được gọi là xem por. Bà mụ sẽ lấy vài hột cơm thấm chút rượu, quệt trên làn môi đứa trẻ và nói lời “cầu chúc cho mày chóng lớn và khoẻ mạnh”. Sau đó người cha đứa trẻ sẽ mời bà mụ uống cần rượu đầu tiên và trao cho bà mụ một đùi gà và đầu con gà. Bà mụ dùng tay tách đầu gà, rút riêng cái xương hàm dưới của mỏ gà, sẽ thấy có ba xương, hai xương ở hai mép lớn và dài hơn xương giữa, đoạn nối liền với lưỡi. Người ta thường chú ý đến xương ở giữa nhiều hơn. Nếu xương cong về phía trước, hoặc xiên về bên này hay vểnh về phía kia thì chẳng sao. Tốt nhất xương giữa phải đâm thẳng lên trời hoặc hơi cuối về phía trước. Điều kiêng kỵ là xương giữa đâm ngược về phía sau, (hrăh tơ rong) có nghĩa là điềm xấu.

Tục lệ “hlôm đon” (thổi tai): Thường một tháng sau khi đứa trẻ chào đời, lễ thổi tai “hlôm đon” sẽ được tiến hành. Sở dĩ có sự chậm trễ này là vì phải đợi cho sức khoẻ người mẹ phục hồi, có thể ăn uống được và hoà nhập với cộng đồng. Hơn nữa, để chủ nhà cũng như bà con trong làng có thời gian chuẩn bị nấu rượu cho ngày lễ. Người tham dự càng đông vui càng tốt lành cho tương lai em bé.

...
Tục lệ mừng sinh đối với người Ba Na khá quan trọng. Có mừng sinh thì người ta mới biết được tên của em bé. Vì thế, có thể gọi tiệc mừng sinh được coi như là lễ kết nạp thành viên của cộng đồng “Kon Plei”.

(Trích theo "TỤC MỪNG SINH CỦA NGƯỜI BA NA (BAHNAR) KONTUM" của Duy Thanh đăng trên kontumquetoi.com)