Bóng dáng người Mường khắp nơi trên Cao Nguyên ĐăkLăk...
VĂN HÓA MƯỜNG Ở HUYỆN EA H"LEO
*Mai Sao
Ông Ngòi rời quê hương Kim Bôi, tỉnh Hòa Bình vào Đắk Lắk xây dựng kinh tế từ năm 1996. Cũng như nhiều đồng bào Mường ở xã Ea Nam (huyện Ea H’leo), cuộc sống của ông gắn liền với ruộng đồng, nương rẫy để phát triển kinh tế gia đình. Trong cuộc mưu sinh bận rộn, vất vả, ông Ngòi vẫn dành tâm sức cho việc khôi phục và bảo tồn văn hóa truyền thống Mường trên quê hương mới.
Ông Ngòi rời quê hương Kim Bôi, tỉnh Hòa Bình vào Đắk Lắk xây dựng kinh tế từ năm 1996. Cũng như nhiều đồng bào Mường ở xã Ea Nam (huyện Ea H’leo), cuộc sống của ông gắn liền với ruộng đồng, nương rẫy để phát triển kinh tế gia đình. Trong cuộc mưu sinh bận rộn, vất vả, ông Ngòi vẫn dành tâm sức cho việc khôi phục và bảo tồn văn hóa truyền thống Mường trên quê hương mới.
Không chỉ biết chơi các loại nhạc cụ này, ông Ngòi còn chịu khó tìm tòi, học cách tự chế tác chúng. Tranh thủ những lúc nông nhàn, ông lại cặm cụi bên đống nguyên vật liệu đã chuẩn bị sẵn và tỉ mẩn gọt, đẽo để tạo ra “hồn quê”. Ông Ngòi cho biết, mỗi loại nhạc cụ truyền thống này có cách chế tác và ý nghĩa đặc trưng riêng. Ví dụ như sáo Ôi, đặc trưng của nó là 4 lỗ, nhưng lại có 5 hàng âm là: đồ, mi, pha, son, si; khi thổi phải dùng 4 ngón tay để bấm và điều chỉnh các lỗ theo độ vang cao thấp của cây sáo.
Tùy từng hoàn cảnh khác nhau, người chơi sáo Ôi thổi nhanh hay chậm, vui hay buồn, lúc nhẹ nhàng sâu lắng, lúc rộn ràng tươi vui. Hay với Cò ke, đây là nhạc cụ có hai dây, là nhạc khí thuộc bộ dây, chi cung kéo, hình dáng giống đàn nhị của người Việt nhưng chế tác thô sơ hơn; thường được chơi vào những ngày lễ, dịp quan trọng. Vì thế, người chế tác phải am hiểu và đặt trọn tình cảm vào việc chế tác thì mới thành công.
Theo ông, điều cần nhất với người chế tác nhạc cụ dân tộc chính là sự kiên nhẫn và tỉ mỉ; bởi từng chi tiết của chúng đòi hỏi phải chính xác để mang lại âm thanh chuẩn, từ đó họ cũng rèn cho mình tính cẩn thận, chu đáo và có trách nhiệm với công việc. Chơi nhạc cụ làm cho tâm hồn thư thái, còn chế tác nhạc cụ giúp cho trí não được minh mẫn.
...
...
Mai Sao
*Trích đoạn theo bài "Lan xa tiếng nhạc Mường trên đất Tây Nguyên " của Mai Sao đăng trên http://baodaklak.vn/channel/9803/201911/lan-xa-tieng-nhac-muong-tren-dat-tay-nguyen-5658864/
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét