Mang đậm nét văn hóa CHU RU... NHÀ THỜ KA ĐƠN

Mang đậm nét văn hóa CHU RU...

NHÀ THỜ KA ĐƠN

Dân tộc Chu Ru sống tập trung ở tỉnh Lâm Đồng, nhiều nhất ở huyện Đức Trọng và Đơn Dương. Dân số của dân tộc này chỉ trên 16.000 người.
------

Thiết kế nhà thờ Ka Đơn... phải đơn sơ, ít màu sắc, ít trang trí, dân dã, trân trọng vẻ đẹp tự nhiên của vật liệu; nhà thờ khiêm tốn hòa mình vào thiên nhiên; đậm nét văn hóa Chu-ru, tôn tạo nét riêng của mảnh đất...

Giáo xứ Ka Đơn vốn là một vùng đất vẫn còn nhiều khó khăn, nơi tập trung nhiều người đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, nếu nhà thờ quá hoành tráng sẽ bị nhiều người chê trách... Tất cả đều phải hướng tới sự đơn sơ, giản dị, nhà thờ to lớn đến đâu cũng có thể xây dựng được, nhưng chẳng có công trình nhân tạo nào vượt qua được giá trị bao la của tự nhiên...

Với Nguồn cảm hứng - Hồn địa (Genius Loci) thì mảnh đất nhà thờ đã sẵn có đất đỏ, núi non, nắng gió và ánh sáng; thiên nhiên đã là trang sức chính cho nhà thờ và chẳng cần phải thay đổi bất cứ điều gì...

Nhìn từ xa, nhà thờ Ka Đơn gần như một ngôi đình làng của người Việt, nhưng khi chạm vào những viên gạch đầu tiên dưới mái hiên mới cảm nhận rõ như đang đi vào một ngôi nhà truyền thống của người Churu bản địa. Nhà thờ gần như là một không gian mở với sự ngăn cách tượng trưng bằng những lam gỗ, gần như không có sự chia cắt, dù giữa những lam gỗ ấy là hệ thống kính trong suốt để hút ánh sáng, màu sắc của tự nhiên vào nhà thờ, đồng thời không ngăn cản tầm nhìn ra cảnh sắc thiên nhiên tuyệt đẹp ở bên ngoài. Nhà thờ Ka Đơn cũng không có bậc thềm, không tiền sảnh, không cột trụ uy nghi, tất cả được tiếp nối giữa không gian tâm linh và thế giới bên ngoài một cách hoàn hảo. Ranh giới ấy chỉ ngăn cách bằng một bước chân.

... Yếu tố nhân văn và sự tôn trọng con người, tôn trọng thiên nhiên chính là những gì thiết kế nhà thờ Ka Đơn muốn hướng đến. Sự tôn trọng con người, chính là nhà thờ không to lớn để người nghèo không bị choáng ngợp, không bậc cấp để bước chân người nghèo, người khuyết tật dễ dàng tìm đến trong mỗi ngày chúa nhật; mảnh đất phía nam của sông Đa Nhim với núi sau lưng, thông phủ đầy những triền đồi, bạt ngàn những thung lũng rau xanh ở phía trước, nhà thờ nằm giữa không gian ấy, vùi mình vào không gian ấy, chính là nét đẹp và sự tôn trọng đến thiên nhiên tươi đẹp của mảnh đất ấy.

Như lời của một kiến trúc sư người Đức khi đến đây đã ghi lại: “Có những nơi làm nhà rất cao nhưng thành ra lại thấp, còn ở Ka Đơn tôi thấy nhà làm thấp nhưng vẫn lồng lộng cao”.

Chính sự tôn trọng thiên nhiên, văn hóa và con người nơi đây, công trình kiến trúc nhà thờ Giáo xứ Ka Đơn đã được nhận Giải thưởng Kiến trúc tôn giáo - Kiến trúc thánh Fondazione Frate Sole lần thứ IV - năm 2011, tại Italia.

Không cần xét đến yếu tố riêng biệt của một công trình tôn giáo, chỉ xét đến thiết kế kiến trúc hoàn toàn tôn trọng tự nhiên, thấm đẫm màu sắc văn hóa bản địa, chứa đựng những giá trị nhân văn, có lẽ nhà thờ Ka Đơn thực sự đã là “bài văn mẫu” cho rất nhiều các công trình kiến trúc “chẳng giống ai” đang mọc lên như nấm mỗi ngày. Thiên nhiên và con người đang sống trên mảnh đất tươi đẹp này xứng đáng có được sự tôn trọng.

(Trích theo "Kiến trúc nhà thờ Giáo xứ Ka Đơn: Dưới góc nhìn văn hóa" của Đặng Tuấn Linh đăng trên http://baolamdong.vn/)