CHUYỆN NGỰA THẦN CỦA TÂY SƠN VƯƠNG

Chuyện xứ Thượng...

CHUYỆN NGỰA THẦN CỦA TÂY SƠN VƯƠNG
...
Quyết chí bắt cho được ngựa thần mới thu phục được người Sédang, vì dân tộc này đông đảo nhất An Khê, thu phục được người Sédang thì vùng Tây Nguyên mới thật là đất Tây Sơn. Nguyễn Nhạc để Nguyễn Lữ ở lại tuyên truyền, một mình về Kiên Mỹ cho người đi mua một số ngựa cái lớn tốt, đem về dạy cho khôn, hễ nghe tiếng hú là chạy đến.

Sau khi huấn luyện bầy ngựa đã thành thục, Nguyễn Nhạc đem lên thả trên núi Hánh Hót cho sống chung với bầy ngựa rừng. Ít hôm ngựa rừng và ngựa nhà quen nhau. Hễ nghe tiếng hú thì ngựa nhà chạy về, ngựa rừng cũng chạy theo, nhưng vừa thấy bóng người thì quay đầu trở lại, nhưng chạy một lúc xa rồi quay đầu ngó lui. Nguyễn Nhạc lấy cỏ bỏ cho ngựa ăn, rồi trở về. Ngựa rừng liền quay trở lại ăn cỏ cùng ngựa nhà. Lâu dần, ngựa rừng thấy bóng người không còn có vẻ hoảng sợ nữa, nhưng không dám lại gần. Lần này, Nguyễn Nhạc cho ngựa nhà ăn xong mà không bỏ đi, ông đứng vuốt ve bầy ngựa nhà, hết con này đến con khác.

Mấy hôm sau bầy ngựa rừng nhận thấy người không có ý làm hại giống nòi, bèn kéo đến ăn cỏ. Khi bầy ngựa rừng đã dạn, Nguyễn Nhạc đem cỏ bỏ gần cho ăn, rồi từ từ tiến đến vuốt mõm vuốt lưng hết con này đến con khác. Con ngựa bạch đầu đàn ban sơ còn tỏ ý không thuận, nhưng dần dần đứng yên cho người vuốt ve.

Chinh phục được bầy ngựa rừng rồi, Nguyễn Nhạc hẹn cùng Bok Kiơm nơi chốn và ngày giờ đến chứng kiến. Ðể cho bầy ngựa khỏi sợ vì đông người. Nguyễn Nhạc bảo Bok Kiơm cùng đám tùy tùng núp sau mỏm đá rồi cất tiếng hú. Bầy ngựa rừng theo bầy ngựa nhà chạy đến. Nguyễn Nhạc lấy cỏ cho ăn và vuốt ve như thường lệ.

Sau khi chứng kiến Nguyễn Nhạc thu phục được ngựa thần, người Sédang tin Nguyễn Nhạc là người Trời thật, hết lòng thần phục và bắt chước người Gia Rai gọi là Vua Trời. Từ đó, tên gọi Vua Trời trở thành tiếng chung của người Thượng từ An Khê trở vô Phú Yên và trở ra Quảng Nghĩa, dùng gọi Nguyễn Nhạc.

Sau này, con bạch mã trở thành chiến mã theo Nguyễn Nhạc trong cuộc khởi nghĩa Tây Sơn đánh đổ hai tập đoàn phong kiến Trịnh - Nguyễn và kết thúc triều Hậu Lê. Khi Nguyễn Nhạc qua đời, ngựa thần bỏ về nơi nó được sinh ra…
(Trích đoạn "Sự Nghiệp Nhà Tây Sơn" đăng trên www. BaoBinhDinh.com )