Dân ca Ê đê... ĐIỆU AREI (aray)

Dân ca Ê đê...

ĐIỆU AREI (aray)

Khác và đối lập với điệu K’ưt,điệu arei có tiết tấu rộn ràng,thường được hát để bày tỏ niềm vui,ở mọi lúc,mọi nơi. Mặc dù trong đời sống xa xưa, cây kèn đinh năm đã từng bị cấm thổi trong nhà, vì thường sử dụng trong các đám tang, nhưng ngày nay, hát a rei luôn luôn có kèn đinh năm đệm theo,nghe rất du dương...
Điệu hát arei dân ca Êđê trong liên hoan âm nhạc Châu A- Thái bình dương ở thành phố HCM năm 1991, do nghệ nhân Ama HDer ở buôn Koh Siă ,thành phố BMT trình bày đã được tuyển chọn đưa vào kho tàng tinh hoa âm nhạc dân gian khu vực Châu Á - Thái Bình Dương.
Cũng điệu arei của bài dân ca Chi ri ria,nhạc sỹ Nguyễn Cường đã viết nên ca khúc “H'zen” lên rẫy nổi tiếng một thời, và sau đó là bài “ Còn thương nhau thì về Buôn Ma Thuột”, một bài hát mà không cuộc liên hoan nào không được vang lên...
Có lẽ chính vì tiết tấu vui tươi,rộn ràng ,mà người Êđê còn xử dụng điệu arei trong lối hát đối đáp. Hát đối đáp có thể là giao duyên nam nữ,nhưng cũng có thể là nam hát đối với nam,hoặc nam nữ hát đố nhau... (Trích đoạn trong "Đặc trưng của dân ca Êđê & Mnông" của Linh Nga Niê kdam)

...một đoạn hát aray theo kiểu nam nữ tán tỉnh nhau: “Nàng ơi, tóc em đẹp anh mê, mắt em sáng hớp cả hồn anh/ Váy em mặc đã sờn, vòng em đeo đã cũ, anh muốn đổi cho em tất cả là mới, cho em đẹp lên nhiều…’’. Còn cô gái đối đáp lại: “Gặp cô nào anh cũng nói vậy em chẳng tin đâu/ Có thực lòng với em hãy leo lên quả núi mà nhảy xuống vực sâu bắt con cọp lột da cho em làm chiếu ngủ…”.Trích theo "Mượt mà câu hát aray" của Đức Hùng)