Xứ Thượng... Bà nội - người phụ nữ mang gùi

Xứ Thượng...

Bà nội - người phụ nữ mang gùi
...
Ở nhà ông nội có treo một chiếc gùi của bà. Và tôi nhớ, thỉnh thoảng bà lại mang gùi đi. Đi chân không, Bà nói rằng bà về quê ít bữa. Tôi cũng không biết bà về quê là đi đâu, nhưng chắc là hơi xa. Dáng bà nhỏ thó, mang gùi, đi chân trần trên những con đường đất đỏ Long Khánh, đi xa lắm vào nương rẫy, buôn làng ở đâu đó.
Bà bệnh mất sau biến cố Tết Mậu Thân ít lâu. Năm đó tôi 9 tuổi. Tôi ra sau nhà ôm đàn gà con mới nở mà bà cùng tôi chăm sóc, khóc tức tưởi.

Hồi đó nhà nghèo, lại thời buổi chiến tranh nên mộ bà khi chôn chỉ được đắp tạm và cắm mộ bia làm dấu. Chưa kịp xây mộ thì một trận đánh lớn xảy ra ở khu vực ấy (trận đánh ở đồn Hoàng Diệu, Long Khánh tháng 5/1969). Tất cả tan hoang, không còn vết tích gì cả. Mộ bà mất luôn từ đó.

Thời gian chồng chất trên cuộc đời, giờ đây tôi không còn nhớ gì nhiều về bà nội. Không có ảnh, không có mộ để thắp nhang. Tôi chỉ còn nhớ dáng bà mang gùi đi chân trần trên đường mòn đất đỏ.

Đôi khi trên bước đường phiêu lãng, nhìn thấy những phụ nữ người dân tộc mang gùi tôi lại nhớ bà nội của mình. Hai đứa con tôi - những đứa trẻ mà có lẽ chưa hề thấy chiếc gùi - chắc sẽ ngạc nhiên lắm nếu tôi chỉ cho chúng những người phụ nữ ấy và nói: Bà nội của ba ngày xưa như vậy đó con!

Ông nội, bà nội tôi đã mất từ lâu. Ba tôi cũng vừa mới mất. Những ký ức này giờ đây trên cõi đời chỉ còn mình tôi lưu giữ, nên tôi ghi tản mạn lại đây. Cho chính mình, và cho những đứa con...
(Trích trong Blog Phạm Hoài Nhân)