Giới thiệu về tôi

Ảnh của tôi
Buôn Ma Thuột, Tây Nguyên, Vietnam

Thứ Tư, 2 tháng 11, 2022

NGỰA TRONG "BÀI CA ĐĂM SĂN"

 

Xứ Thượng

 
Đã chia sẻ với Công khai
Công khai
Khan sử thi Ê đê là bức tranh toàn cảnh của cộng đồng người dân Ê đê cổ truyền...
NGỰA TRONG "BÀI CA ĐĂM SĂN"
Sử thi Đăm Săn đã ghi lại bức tranh ngôi nhà với voi, ngựa đông đúc ở miền đất Tây Nguyên. Phương tiện đi lại phổ biến nhất của người Ê đê xưa là voi, là ngựa: “Mặt đất in dấu chân ngựa nhiều như chân rết. Mặt đất in đầy dấu chân voi như đáy cối giã gạo” (3). Theo kết quả khảo sát, trong sử thi Đăm Săn, phương tiện đi lại, vận chuyển là voi chiếm 66,7%, ngựa chiếm 33,3%. Đăm Săn đã cưỡi voi dẫn dân làng đi lao động bắt cua, tôm, cá; cưỡi voi đi chiến đấu với M’tao Grứ và M’tao M’xây để bảo vệ thị tộc, bảo vệ vợ của mình. Đó là những “con voi đực đuôi dài chấm đất, có bộ ngà rộng, mặt nó như bông hoa đẹp, khiến cho người người trông thấy nó đều phải vui mừng” (4). Không chỉ có voi mà ngựa cũng là một người bạn đồng hành cùng Đăm Săn đi bắt nữ thần Mặt Trời “chàng ngồi trên lưng con ngựa đực” (5), “con ngựa chạy nhanh như gió thổi, vượt lên đỉnh núi, nhảy qua bao dòng thác, bao con suối” (6) đã cùng Đăn Săn băng qua mọi khó khăn ở rừng sáp đen của bà Sun Y Rít và cùng Đăm Săn hy sinh trên con đường chinh phục tự nhiên. (Trích theo http://vanhoanghethuat.vn/)
...
Người Ê đê quan niệm người phụ nữ lý tưởng phải là người vừa xinh đẹp, vừa có tài thêu dệt hơn người. Trong sử thi Ê đê có nhiều nhân vật nữ xinh đẹp, tài sắc, đặc biệt là Hơ Nhi, Hơ Bhi: “Đến lượt Hơ Nhi, Hơ Bhi múa. Họ múa phía đông, nước trong nồi không hề bắn ra ngoài, múa phía tây cái chiêng treo không hề rung, bọn trẻ, con gái vỗ tay, con heo dưới sân, con gà ở trên sàn đều ngẩng đầu muốn xem! Khách người Kur xa xôi đứng nhìn Hơ Nhi, Hơ Bhi múa đến khô cả mắt” (tr.938). Váy của Hơ Nhi, Hơ Bhi thì “thêu hoa văn sặc sỡ. Hàng dưới thêu hàm rắn, hàng ngang đùi thêu hàm người, thêu con kì đà bò dọc, con kỳ nhông bò ngang, thêu chim tha mồi, đôi chim bay, thêu con chim cu đậu trên cành cây, con ngựa chạy, con voi quỳ, thêu bông lúa, cây lúa mọc nhánh con” (tr.932). (Trích theo http://www.vnq.edu.vn/tap-chi/van-hoa-nghe-thuat/)
...
Đỗ Minh Hương, Minh Han Vinh và 103 người khác
25 bình luận
8 lượt chia sẻ
Thích
Bình luận
Chia sẻ

25 bình luận

Phù hợp nhất

  • NguyễnY Long
    Những hình ảnh và tư liệu trên thật sự mà nói ( nó nằm ngoài sự hiểu biết of Long.Long phải TPKP ban xứ thượng và những người có liên quan đã cất công sưu tầm cho những người bạn xưa ở bmt nói riêng và các chuyên gia ngành DI TÍCH LỊCH SỬ QUỐC GIA lam tư liệu nói chung) cảm ơn bạn XT& Người sưu tầm thật nhiều. . .
    3
  • Y Jao Buon Ya
    MTao grư và mtao mxây là ngoại tộc
    2
  • Bùi Phước Vĩnh
    Bài hay lắm! Thanks you
  • Lan Quach
    Tuyệt vời luôn ạ
  • Hung Do The
    Anh em dân tộc Ê đê rất thích nghe sử thi, và -hình như- sử thi của họ chưa được ghi chép đầy đủ mà chỉ truyền khẩu. Thời gian mình ở chung với anh em dân tộc, thấy họ rảnh là xúm xít quanh một người lớn tuổi hơn biết sử thi và đọc cho mọi người cùng nghe rất chăm chú, tiếng đọc rì rầm, lúc lên bổng lúc xuống trầm như tiếng cầu kinh. Mình không hiểu gì nhưng thỉnh thoảng cũng tham dự, và biết thêm ngay cả những anh em dân tộc còn trẻ dù nghe cũng không hiểu nhiều về sử thi của họ, do vậy người già phải cắt nghĩa để người trẻ hiểu thêm. Ngày đó mình biết thêm là vị cao niên, trí thức muốn viết ra sử thi để lưu truyền cho đời sau mà mong muốn đó không thành vì...không có giấy bút và vì bị cấm (!)
    2
  • Yngec Buonya
    Chàng cowboy Êđê xưa.
    Có thể là hình ảnh về 1 người và đang đứng
    4
  • Phạm Thuỳ Hương
    Cám ơn Anh XT...post bài hay cho TH được đọc nha...nhớ Bme quá khi gió trở mùa...
    2
  • Khắc Thiện Đinh
    Khan là một hình thức kể chuyện, người kể có thể tự do thêm bớt nội dung và hình thức câu chuyện cho hợp với khung cảnh khi kể.
    Nhưng cũng lưu ý bạn là ... khan chỉ có khi được ghi chép lại (Đam San), những người ghi chép đầu tiên chính là những người đã sáng tác ra chữ Ê Đê theo ký tự La tinh, hình ảnh cũng do họ chụp ...
    3
  • Quý Bắc
    Bài viết hay lắm anh! Chúc anh vui khỏe 💪
  • Nguyễn Tuyết Nhung
    Người a tuyệt vời lưu ấn lại vùng đất xứ thượng BANME rất chuẩn
    Xứ Thượng đã trả lời
     
    1 phản hồi

Người đăng: vào lúc

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

Đăng ký: Đăng Nhận xét (Atom)