GÁNH CỦ LÙN *Duy Thức

Hàng quà vặt tuổi thơ...

GÁNH CỦ LÙN
*Duy Thức

Trên đòn gánh kẽo kẹt bày có ngọn là khoai lang, khoai mì, khoai môn, khoai từ, mấy nải chuối luộc. Ðặc biệt một loại củ rất hiếm thấy ở các hàng bán khoai trong chợ. Ðó là khoai lùn hay còn gọi củ năng tàu.

Củ lùn hơi giống củ từ nhưng chỉ to tròn bằng ngón chân cái, người ta hay gọi là củ chứ không nghe ai gọi khoai lùn cả. Vỏ củ hơi cứng, màu vàng nhạt và lột theo sớ ngang như khoai từ.

Dân quê lên thành phố nhớ cù lùn quê nhà thường mua củ sống về để nấu canh ngò, rau thơm vì cũng thuộc vị mát bổ như củ sắn, củ ấu, củ năng vậy. Do ăn để mát gan mát phổi, nhất là sau các cữ nhậu rượu say nên nhiều người còn luộc phơi khô ngâm vào rượu để uống.

Hoặc nấu cháo với tôm khô rắc hành tiêu ớt làm món canh ăn với cơm hoặc thay củ năng mà nấu lẩu mà lại rẻ hơn, có sẵn trong vườn nhà, không mắc như củ năng. Ruột củ lùn cũng có chất tinh bột nhưng do củ nhỏ, nạo ra lấy bột không lợi như củ mì, sắn dây… nên chỉ làm thức ăn ngay.

...

Củ lùn luộc với chút muối, cho thêm bó lá dứa nên bay mùi thơm lắm. Chị bán hàng bán chục ký mỗi ngày kèm với các loại khoai khác. ...
...

Giá bán từ gốc chỉ có hai ngàn rưỡi một ký “xô” không phân biệt củ to hay nhỏ... Ði lòng vòng lên thành phố đến người ăn đã nhảy lên mấy chục ngàn.

Bởi vậy nhiều khách hàng kêu mắc quá, mua mười ngàn đồng khoai lang, khoai mì ăn còn no ngang chứ mười ngàn củ lùn, bóc ra có chút xíu.

Có điều củ lùn ngon hiển nhiên, ăn bùi bùi, ngọt ngọt như củ từ, lại giòn giòn như củ năng, không bứa mau ngán như khoai lang, khoai sọ.

Một bà trả giá:

-Hai chục ngàn một ký.

Chị bán hàng trả lời:

-Củ lùn còn có vị thuốc mát gan mát phổi nữa. Mấy người bị kiết lỵ thường dặn tôi đem cho họ ăn trị bệnh đấy. Ðâu phải mùa nào cũng có củ lùn, chỉ mấy tháng là hết mùa, sang năm mới lại có. Chắc bà ít mua nên không biết giá chứ bây giờ mọi thứ đắt đỏ quá, người bán hàng nói bao nhiêu bán bấy nhiêu chứ không nói thách làm gì đâu.

Bà khách gật đầu đồng ý:

-Ðúng vậy. Chị cho tôi một ký. Thứ này lâu lâu mới có. Nó cũng là một loại giống như sắn dây mát gan lợi tiểu. Cho nên mấy cô thôn nữ dưới quê ăn nhiều củ lùn, làn da mịn màng đẹp lắm.

Nhiều người ghé gánh khoai mua chuối luộc, khoai môn, khoai mì, nhưng không phải ai cũng biết đến củ lùn. Ai đã ăn qua rồi thì thích.

...

Duy Thức

(Trích đoạn trong bài "Gánh Củ Lùn" của Duy Thức đăng trênhttps://www.nguoi-viet.com/hoa-ky/Ganh-cu-lun-1659/)