Chuyện xứ Thượng...
THUẦN DƯỠNG VOI RỪNG
...
Theo lời già Ay Nô, voi sau khi bắt ở rừng về đem xích bằng dây rất ngắn vào một cây cổ thụ ở ngoài bãi rộng xa buôn nhằm tránh tiếng voi rống ầm ĩ làm phiền mọi người. Hai chân trước của voi bị lồng trong một cùm mây hình số 8, cổ đóng một chiếc gông có gai nhọn và treo gông lên cành cao, khiến không thể quay cổ được, làm giảm rất nhiều sức lực, sự hung hãn của con voi. Người ta dùng lông nhím xỏ một lỗ trên tai voi, đeo vào đó một sợi dây, đánh dấu voi đã có chủ. Voi con bị bỏ đói vài ba ngày, khi thấy đã thật sự sắp lả đi, người thợ thuần dưỡng voi mới lân la đến gần đưa cỏ non hoặc mía làm quen. Vài lần như thế cho voi bớt sợ và quen dần với con người, khi đó mới bắt đầu đưa ra các mệnh lệnh của giai đoạn tập xỏ còng. Xong mới đến việc tập cho voi nghe các hiệu lệnh điều khiển của nài. Giai đoạn tiếp theo là tập để voi quen với việc tắm dưới nước, tập cho voi làm quen với trọng lượng nặng dần lên ở trên lưng.
...
Theo lời già Ay Nô, voi sau khi bắt ở rừng về đem xích bằng dây rất ngắn vào một cây cổ thụ ở ngoài bãi rộng xa buôn nhằm tránh tiếng voi rống ầm ĩ làm phiền mọi người. Hai chân trước của voi bị lồng trong một cùm mây hình số 8, cổ đóng một chiếc gông có gai nhọn và treo gông lên cành cao, khiến không thể quay cổ được, làm giảm rất nhiều sức lực, sự hung hãn của con voi. Người ta dùng lông nhím xỏ một lỗ trên tai voi, đeo vào đó một sợi dây, đánh dấu voi đã có chủ. Voi con bị bỏ đói vài ba ngày, khi thấy đã thật sự sắp lả đi, người thợ thuần dưỡng voi mới lân la đến gần đưa cỏ non hoặc mía làm quen. Vài lần như thế cho voi bớt sợ và quen dần với con người, khi đó mới bắt đầu đưa ra các mệnh lệnh của giai đoạn tập xỏ còng. Xong mới đến việc tập cho voi nghe các hiệu lệnh điều khiển của nài. Giai đoạn tiếp theo là tập để voi quen với việc tắm dưới nước, tập cho voi làm quen với trọng lượng nặng dần lên ở trên lưng.
Sau chừng vài ba tuần trăng, chú voi con đã thật sự bị thuần phục. Khi đó nó mới được tháo cùm chân, tháo dây buộc cổ đưa ra bãi chăn thả, làm quen với việc không có người và voi nhà kèm cặp. Voi có thể tự do đi lại trong khuôn khổ một sợi dây xích dài tới 10-15 m buộc vào chân, để khi cần cứ theo sợi dây mà tìm voi về. Vài ba tuần voi lại được đưa trở về nơi thuần dưỡng để “ôn bài” cho khỏi quên, đồng thời tập các động tác quỳ xuống cho người lên, hoặc chào nài. Thời gian thuần dưỡng voi có thể kéo dài 5 - 7 tháng, con nào khó tính có khi kéo dài vài năm. Khi voi con đã thuần phục biết nghe mệnh lệnh thì voi mới được đưa về buôn. Nhập buôn là một thời điểm quan trọng đối với cả gia đình chủ và con voi nên được tổ chức rất chu đáo. Gia chủ phải chuẩn bị sẵn một mâm cúng gồm một ché rượu, một gà, cũng đôi khi là chiếc đầu và đuôi heo nhỏ. Trong Lễ nhập buôn, người ta khấn cho voi: “Biết nghe lời, biết đi con đường thẳng trong buôn khi ông mặt trời thức dậy ở đằng đông và đến khi đi ngủ ở đằng tây; siêng năng như con suối chảy hoài không mệt, giúp dân làng gieo hạt lúa, hạt ngô trên rẫy”.
Bây giờ, những người thuần thục nghề săn bắt thuần dưỡng voi rừng như Ay Nô không còn nhiều, phần lớn họ đã về với tổ tiên, với Yàng. Săn bắt voi rừng đã bị Nhà nước cấm, những cảnh săn bắt nay chỉ còn trong những lời kể của các Gru hay trong những lần tái hiện cảnh săn bắt trong hội đua voi được tỉnh tổ chức hằng năm.
(Trích theo NGHE GRU KỂ CHUYỆN SĂN BẮT, THUẦN DƯỠNG VOI của Vạn Tiếp đăng trên Đăk Lăk Online)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét