Ngược dòng Krông Ana...

Cánh đồng buôn Triết
Từ ngã sáu ngược dòng Krông Ana đi vào buôn Triết trong mùa nước nổi. Hai bên bờ lau sậy, năn, lác vẫn còn hoang vu. Từng đám lục bình nở bông tím quạnh hiu trôi xuôi chầm chậm. Lũ vịt trời, gà nước, bìm bịp… nghe tiếng động cơ vụt bay hoảng hốt. Chạy ngược dòng hơn hai tiếng đồng hồ, một mái nhà đơn độc sát mép nước hiện ra. Anh Lê Đình Bảo, người ở buôn Trấp dẫn đường của chúng tôi cho ca nô chạy chầm chậm lại. Từ giữa sông anh nói vọng vào nhà: “Xanh ơi! Trưa cho xin bữa cơm nghe! Nhớ có cá rô kho tiêu!”. Nói xong rồ máy chạy đi.

Chừng nửa tiếng sau, ca nô tấp vào một cánh đồng ngập cạn có bến thuyền. Hàng trăm người dân đang gặt lúa chạy lũ. Anh Bảo hỏi “Đây là buôn Triết à?”. Một người dân xởi lởi trả lời, “Đây là cánh đồng buôn Triết nhưng không phải buôn Triết. Buôn Triết ở tận trong sâu”...(Trích trong "Đồng Tháp Mười trên cao nguyên" của Hoàng Minh Sơn)

Đây là “Cánh đồng Buôn Tría-Buôn Triết” nằm ở tả ngạn dòng sông Krông Ana, do thanh niên xung phong và đoàn viên các trường đại học, cao đẳng, cán bộ các cơ quan trong tỉnh Đắc Lắc khai hoang từ đầu năm 1978, rộng tới hơn nghìn héc-ta, có hệ thống đường và mương thủy lợi nội đồng. Sau khi khai hoang, cánh đồng Buôn Tría-Buôn Triết được giao cho Nông trường 8 tháng 4 tổ chức sản xuất. Nhưng do cung cách quản lý lỏng lẻo, ý thức của người lao động còn yếu kém, nên trong đầu tư sản xuất thì bị bớt xén; trong thu hoạch, vận chuyển bị thất thoát sản phẩm dẫn tới nông trường làm ăn thua lỗ, phải giải thể và đến năm 1984 thì cánh đồng Buôn Tría-Buôn Triết bỏ hoang cho cỏ mọc.
Cánh đồng bỏ hoang đã hơn 10 năm, nên chẳng khác nào rừng rậm, cỏ tranh ngập đầu người, những bụi tre, le đã um tùm, lợn rừng kéo về từng đàn. Mương thủy lợi bị bồi lấp, đường nội đồng hư hỏng. Vì vậy, việc trồng tỉa hơn hai chục ha lúa vụ đầu tiên (đông xuân năm 1994) các anh không chỉ tốn nhiều công sức khai khẩn lại mà còn “gặt hái” thất bại do chim trời, chuột đồng, lợn rừng và sâu bệnh phá hoại...(Trích đoạn "Vua lúa bên dòng K rông Ana" của Kiều Bình Định)

Thuộc địa bàn hai huyện Krông Ana và Lak, cánh đồng Buôn Triết đang từng ngày mang lại cuộc sống ấm no cho người dân nơi đây. Vậy nhưng ít ai ngờ, mảnh đất này vốn hoang vu với bạt ngàn lau sậy. Không khí lao động hăng say vẫn còn in đậm trong ký ức của những người một thời đi khai hoang, mở đất cánh đồng Buôn Triết những ngày sau giải phóng. (Theo báo DakLak online)