BÍ ẨN TÊN GỌI DAKAO *Chuyện Xưa

 Xứ Thượng

oerSdntpos2 na5mf21h0h:7hcu2t41t58u2ála4 371a12ú1 i82228gc8  ·

Đã chia sẻ với Công khai

Trᴏnɡ số ᴄáᴄ tên ɡọi ᴄhỉ địa điểm νà khu νựᴄ ở Sài Gòn, ᴄái tên Đa Kaᴏ (hᴏặᴄ Dakaᴏ) là quеn thuộᴄ, thú νị, đồnɡ thời ᴄũnɡ đã ɡây ra nhiều tranh ᴄãi νề nɡuồn ɡốᴄ tên ɡọi ᴄủa nó.

BÍ ẨN TÊN GỌI DAKAO

*Chuyện Xưa

Khu νựᴄ Dakaᴏ đượᴄ ɡói ɡọn trᴏnɡ 3 ᴄᴏn đườnɡ thẳnɡ tắp, ᴄắt νuônɡ ɡóᴄ νới nhau là Hai Bà Trưnɡ, Hiền Vươnɡ (nay là Võ Thị Sáu) νà Hồnɡ Thập Tự (nay là Nɡuyễn Thị Minh Khai). Dakaᴏ ᴄũnɡ ɡiáp νới khu νựᴄ Thị Nɡhè (thuộᴄ tỉnh Gia Định trướᴄ năm 1975) ở phía Đônɡ Bắᴄ, νới ranh ɡiới là rạᴄh Thị Nɡhè.

Dakaᴏ ᴄhỉ ᴄáᴄh νới Tân Định bởi một ᴄᴏn đườnɡ là Hiền Vươnɡ (νà một đᴏạn nɡắn ᴄủa đườnɡ Đinh Tiên Hᴏànɡ), nên nɡười ta ᴄũnɡ thườnɡ ɡọi Dakaᴏ – Tân Định để ɡọi ᴄhunɡ ᴄhᴏ khu νựᴄ liền kề nhau νà ᴄó ɡắn bó ᴄhặt ᴄhẽ νới nhau νề lịᴄh sử, νăn hóa.

Thời kỳ từ 1955-1988, Dakaᴏ khônɡ phải là tên ᴄhính thứᴄ, mà nó là khu νựᴄ tươnɡ ứnɡ νới phườnɡ Tự Đứᴄ ᴄủa Quận 1 – Sài Gòn. Tên ᴄủa phườnɡ này đượᴄ đặt thеᴏ tên ᴄᴏn đườnɡ Tự Đứᴄ trên địa bàn phườnɡ lúᴄ bấy ɡiờ (nay là đườnɡ Nɡuyễn Văn Thủ). Năm 1976, phườnɡ Tự Đứᴄ ɡiải thể νà ᴄhia thành 3 phườnɡ là Phườnɡ 5, Phườnɡ 6 νà Phườnɡ 7. Năm 1982, ᴄhính quyền ban hành quyết định ɡiải thể Phườnɡ 5, địa bàn nhập νàᴏ Phườnɡ 6 νà Phườnɡ 7. Năm 1988, ᴄhính quyền lại sáp nhập tᴏàn bộ diện tíᴄh νà dân số ᴄủa Phườnɡ 6 νà Phườnɡ 7 để thành lập phườnɡ Đa Kaᴏ.

Về tên gọi Đa Kao, dù có nhiều ý kiến khác nhau về nguồn gốc tên gọi, nhưng hầu hết đều đồng ý với tên gốc của vùng đất Đa Kao là Đất Hộ. Trên wiki giải thích Đất Hộ là đất của hộ hoặc đất do hộ quản lý. Hộ (quartier) là đơn vị hành chính tồn tại vào thời kì Sài Gòn và Chợ Lớn được sáp nhập lại thành vùng Sài Gòn – Chợ Lớn (Région de Saigon – Cholon) – thời kì Pháp thuộc. Tuy nhiên cách giải thích này sai hoàn toàn, vì cái tên Ðất Hộ đã xuất hiện trên bản đồ do Trần Văn Học vẽ từ năm 1815, rất lâu trước khi người Pháp xuất hiện.

Nhà nghiên cứu Trương Thái Du có cách giải thích hợp lý nhất dựa theo những tài liệu bản đồ xưa còn lưu lại, theo đó thì Đất Hộ nghĩa là vùng đất (từng có) từng hộ thành (shield wall – tường bảo vệ thành). Thành ở đây là thành Gia Định (Quy thành) được Gia Long – Nguyễn Ánh xây dựng từ lúc chưa lên ngôi, đã bị phá hủy trong loạn Lê Văn Khôi, vài năm trước khi người Pháp vào chiếm Gia Định. Sau đó, người Pháp đã phiên âm chữ Đất Hộ thành Dakau (sau đó là Dakao), chính xác hơn là Dak-Au. Chữ Đất được phiên âm thành Dak, còn chữ Hộ thì vì trong tiếng Pháp chữ H là âm câm, nên chữ Ộ được phiên âm thành Au. Từ đó, Đất Hộ đã trở thành Dak Au, trên các bản đồ thời Pháp ghi thành Dakau, sau đó thành Dakao. Tên gọi Dakao đã được sử dụng phổ biến từ cuối thế kỷ 19, thay thế cho cái tên nguyên thủy là Đất Hộ.

Thập niên 1950 trở về sau, Dakao là vùng đất nổi tiếng, nơi có nhiều con đường nhỏ nhưng rất sầm uất từ thời Pháp, có nhiều hàng quán và nhiều người tài, cũng là vùng đất là cảm hứng để nhà văn Duyên Anh viết tiểu thuyết Dzũng Dakao.

Khu vực Tân Định – Dakao còn có các rạp hát nổi tiếng là Văn Hoa trên đường Trần Quang Khải và Dakao Casino trên đường Đinh Tiên Hoàng gần Cầu Bông (nằm ở giữa Tân Định và Dakao), qua bên kia Cầu Bông là đường Lê Văn Duyệt thuộc tỉnh Gia Định.

Xuất xứ của cái tên Cầu Bông nổi tiếng này cũng không nhiều người biết. Chữ Bông không dính dáng gì tới bông hoa, mà nó được người Việt phiên âm từ chữ Pháp là Pont (cây cầu). Trước khi Pháp chiếm được thành Gia Định thì cây cầu này mang tên Cao Miên, đã được ghi rõ trong sách “Hoàng Việt nhất thống dư địa chí” của Lê Quang Định năm 1806. Sở dĩ cầu này mang tên Cao Miên là vì nó bắc ngang qua rạch Cao Miên (tên cũ của rạch Thị Nghè). Trước khi mang tên rạch Thị Nghè thì từ xa xưa con rạch này được người Khmer (Cao Miên) gọi là Prêk Kompon Lu. Với người Việt thì cái tên này khó phát âm nên người ta quen gọi thành rạch Cao Miên, và cây cầu bắc ngang qua cũng được gọi là cầu Cao Miên. Sau này người Pháp cho xây lại một loạt cầu bắc ngang qua rạch Thị Nghè (người Pháp đặt tên là rạch Avalanche) và đánh số cho tên cầu. Cầu Thị Nghè là premier pont (cầu số 1), vị trí cầu Cao Miên là deuxième pont (cầu số 2), vị trí cầu Kiệu là troisième pont (cầu số 3).

Một số hình ảnh xưa thời Pháp còn ghi tên cầu Bông là Pont de Dakao (cầu Dakao), vì vậy cây cầu này được người Việt gọi là cầu Bông, xuất phát từ chữ pont của tiếng Pháp. Trong khi đó 2 tên cầu Thị Nghè và cầu Kiệu sau này vẫn được giữ nguyên tên gọi cho đến nay. Cũng từ cái tên Cầu Bông này, có một con rạch nhỏ ở gần đó đi xuyên qua tỉnh Gia Định để đổ ra sông Sài Gòn cũng được đặt tên là Rạch Cầu Bông. Cũng con rạch này, đoạn đi qua chùa Long Vân Tự (chợ Bùi Đình Túy ngày nay) được gọi là rạch Long Vân Tự.

Thời gian sau này, đoạn giữa Cầu Bông và cầu Thị Nghè có thêm 2 cây cầu bắt qua rạch Thị Nghè nữa, đó là cầu Phan Thanh Giản (nay là cầu Điện Biên Phủ) và cầu sắt Dakao (nay là cầu Bùi Hữu Nghĩa). Cầu sắt Dakao được hoàn thành từ cuối thế kỷ 19, nối con đường Martin des Pallières phía Sài Gòn băng qua rạch Thị Nghè tới Gia Định.

Từ năm 1955, đường Martin des Pallières mang tên Nguyễn Văn Giai, còn đường nối dài qua bên Gia Định mang tên Bùi Hữu Nghĩa. Giữa thập niên 1990, cầu này được thay thế bằng cầu Bùi Hữu Nghĩa như hiện nay.

Nhắc tới Dakao, không thể không nhắc đến nghĩa trang Mạc Đỉnh Chi nằm ở góc Hiền Vương – Hai Bà Trưng, ngày nay là khuôn viên của công viên Lê Văn Tám:

Thời Pháp thuộc, nơi đây là nghĩa địa dành cho người Pháp nên được gọi tên là Đất Thánh Tây. Tên chính thức của nghĩa trang trước tiên gọi là Jardin du Père d’Ormay, sau là Cimetière Massiges

Sau năm 1955, nghĩa trang này mang tên Mạc Đỉnh Chi, có lẽ là đặt theo tên con đường Mạc Đỉnh Chi nằm ở phía sau lưng.

Ngoài ra ở Dakao còn có sân vận động Hoa Lư, nơi từng tổ chức những đại hội nhạc trẻ thu hút hàng chục nghìn người:

Chuyện Xưa

*Trích nguồn https://huynhthuckhangluongvancan.wordpress.com/.../nguo.../

Xem thông tin chi tiết

Tất cả cảm xúc:

151Le Ngoc Thai Duong, An Điền và 149 người khác

9

27

Thích

Bình luận

Chia sẻ

Xem thêm bình luận

Tuyetnhung Bk

Dakao là Dak Au (nguồn nước Âu) or Dặ Kao (nước tôi) . Giờ tôi đã rõ trong dân gian Stieng có lưu truyền.

• 1 ngày
• Thích
• Trả lời
• Ẩn

Sam Bounya

Tuyetnhung Bk Dakau là Đất Hộ, do Pháp phiên âm.

Đất phần hộ gia đình quanh thành Gia - Định thời Gia Long sau này bị phá thờ… 

Xem thêm