Giới thiệu về tôi

Ảnh của tôi
Buôn Ma Thuột, Tây Nguyên, Vietnam

Chủ Nhật, 29 tháng 1, 2023

MÙA XUÂN NĂM ẤY *Trần Mỗ

 

Xứ Thượng

 
Đã chia sẻ với Công khai
Công khai
Chuyện đã xa lắm rồi... năm 1968!
MÙA XUÂN NĂM ẤY
*Trần Mỗ
...
Ngoài ra ở tỉnh lỵ Banmêthuột nhỏ này tôi còn có một người bác họ phía bên mẹ, bác thuộc nhóm người tiên tiến bỏ làng mạc lên Hà Nội, tự lập gia đình rồi đưa vợ đi "Tân Thế Giới" nghĩa là vào Nam và lên BMT làm cảnh sát tại đây từ năm 1945-1946, nhà bác ở đường Y Jut. Thường thường chúng tôi chỉ theo cha mẹ ghé lên chúc tuổi bác ngày nguyên đán, rồi cả năm sau mới gặp lại, chẳng phải vì xa xôi gì lắm nhưng vì bố mẹ tôi rất bận rộn trong việc sinh nhai, chẳng bao giờ có dịp rong chơi nhàn tản, ngay cả những ngày xuân đến.
Đó là dịp tết Mậu thân, lúc này nhà tôi dọn tới ở ngay sau biệt thự Nicholas và Garage sửa xe mà chúng tôi gọi là "nhà cao cẳng" của bà Sáu Vĩnh, cách vườn cà phê nhà ông Huấn vài chục bước chân, do sự chỉ dẫn của bác hàng xóm - bạn của cha tôi - ông ta xuất thân từ làng ông tổ của nghề pháo và thuốc nổ Bình Đà cũng không xa quê nội và quê ngoại tôi ngoài Bắc , anh em chúng tôi mới chế ra được khẩu moọc chê từ hôm trước ngày 29 tết, bắt đầu bằng cái vỏ ống đựng hoả tiễn của máy bay lượm từ ở đống rác Mỹ bên hông vườn cà phê nhà ông Huấn đối diện trường trung học Hưng Đức, ở đây có vô số vỏ ống hoả tiễn, vỏ thùng đạn các loại thường được tôi lượm đem về dùng vào nhiều mục đích khác nhau.
Cái ống một đầu bịt kín, hình như làm bằng nhôm pha gang dài khoảng thước rưỡi đường kính khoảng 10 phân, chúng tôi khoan 1 cái lỗ nhỏ cách đáy ống chừng 15 phân, dùng tre già buộc chống vào làm hai càng trông oai vệ như khẩu súng cối 120 lỵ Sáng hôm 30 tết tôi chạy ra đường Nguyễn Thái Học vào mấy tiệm tạp hoá của người Hoa mua "đạn dược" đó là nửa ký gió đá mà chúng tôi gọi là đất đèn gói kín trong túi nylon vì nếu để hở ra gặp không khí nó sẽ tự phát nhiệt mà tàn ra tro dần dần.
Chiều ba mươi chúng tôi thử nghiệm cây bích kích pháo của mình, nạp đạn nghĩa là đổ khoảng hai xị nước vào ống rồi thả vào trong khoảng hai ba viên đất đèn lớn bằng đốt ngón tay cái, gặp nước lập tức đá đèn sủi bọt nóng hực và nhả ra chất gas bốc hơi rất mạnh, dùng que nhang (hương) châm lửa vào nơi cái lỗ khoan sẵn trên thân ống cách bàn tiếp hậu khoảng 1 gang, lập tức phát nổ dữ dội lửa phun ra miệng ống xa cả đến vài thước, tiếng nổ lớn hơn súng moọc chê thật, làm rung động mái tôn cả xóm, mấy cái chân nến trên bàn thờ ngã nghiêng lả tả, mẹ tôi sợ hãi cấm chơi, nhưng cha tôi là dân quân đội võ biền nên chịu chơi hơn, ông xem qua cái phát minh đó chỉ nhắc chúng tôi cẩn thận thôi chứ không cản, thọc cái gậy tre vào ống khoắng mấy viên đá đèn lên khoảng một phút tạo thêm hơi gas trong ống rồi lại châm lửa bắn nữa, khoảng ba lần khí đá tàn hết ta lại đổ ra thay nuớc và bỏ đá mới ... bắn tiếp. Chiều hôm ba mươi tết Mậu Thân, sân nhà tôi chật cứng trẻ em, cũng có cả dăm người lớn nghe nổ kéo tới vây quanh xem chúng tôi "Pháo kích vào Phi trường L19" với những tiếng nổ long trời nổ to hơn là pháo tống nữa, thời buổi xã hội thanh bình nên cũng không có cảnh sát cấm đoán gì cả, với lại người ta dùng súng bắn thay pháo khắp nơi có sao đâu.
Đúng nửa đêm, súng của chúng tôi nổ liên hồi kỳ trận làm át hết cả những tiếng pháo chuột và tiếng súng tay của một số hàng xóm bắn chỉ thiên thay pháo đón xuân, nền sân hôm trước rửa sạch để chuẩn bị đón xuân, bây giờ ngoài xác pháo, cát tút đạn, lại thêm loang lổ đầy những bãi nước có trộn tro tàn của gió đá trắng như vôi vung vãi khắp nơi, tụi con gái không thích mùi khí đá bịt mũi kêu thối, nhưng nhóm con trai hăng say như ngửi mùi thuốc súng thật rạo rực, tiếng nổ như sấm rền làm nức lòng tuổi trẻ như sẵn sàng tòng chinh !
Một giờ sáng, người tới xem đã ra về gần hết, ngoài tiếng súng của chúng tôi, phía đầu xóm lại vang lên những tiếng nổ của lựu đạn, của hoả tiễn, những tiếng lốp đốp khác hẳn tiếng súng Carbine hoặc Ga Răng mà chúng tôi vẫn nghe quen. Bố tôi còn thức ông cũng nghe tiếng nổ đầu xóm, bằng vào kinh nghiệm lửa đạn bao nhiêu năm, dù thật bất ngờ ông đã đoán biết mấy phần chuyện gì đang xảy ra đầu ngõ...
...
...
Sáng mồng Ba tiếng súng cũng đã giảm hẳn, chúng tôi khoảng hơn 50 người cầm những cây tre có gắn khăn trắng quyết định bồng bế dìu dắt nhau lên phố, chúng tôi đi men theo bờ suối ra tới nhà thờ Xứ Hưng Đạo còn gọi là xứ Nghĩa Đức của cha Bân, gặp thêm khoảng 50 người từ nhà thờ nữa cùng nhập bọn đi ngược con đường Đề Thám tới ngang đầu ty Thú Y nơi chúng tôi thường gọi là "Dốc Ðê" thì thấy trước mặt đã cháy rụi không còn gì cả, từ chỗ chúng tôi đứng nhìn lên thấy tận tường xây màu vàng nhạt của khuôn viên Biệt Điện và những gốc thông già ngoài công viên, các nhà cửa dân chúng và dinh thự ty sở không còn thấy nữa, lác đác chỉ còn vài cái cột đen trủi ngun ngún khói, ngay chỗ này cũng có cái trường tiểu học tư thục tên Thanh Tâm của gia đình tôi cho mướn dạy học cũng đã cháy mất dấu, rẽ về phía mặt lên dốc chúng tôi băng ngang đường Phạm Hồng Thái hướng về con đường cổng sau Tiểu khu, quân nhu, quân trấn v.v.. phía bên các chuồng heo trong Ty thú y, vẫn còn lốp đốp những tiếng AK bắn bâng quơ về hướng nghĩa địa quân nhân nhắm vào Tiểu khu Darlac.
Cứ thế chúng tôi lầm lũi bước đi, bố tôi cưỡi chiếc Suzuki M12 chở theo các em tôi và đi dẫn đầu đám đông, có chỗ phải lách bước qua những xác chết nằm giữa đường lộ, khi tới chỗ ngang nhà lao, có nhiều người lính chạy ra hỏi thăm tình hình "phía đằng đó" thế nào ? Bố tôi trả lời những người lính bằng vài câu ngắn gọn những gì mắt thấy tai nghe ! Rồi đoàn người chúng tôi hướng về cột phía đèn ba ngọn đi băng ngang qua khu bến xe cũ gần bên hông rạp hát Thăng Long, lúc này mới có cảm giác nhẹ nhõm sau ba ngày nằm chịu trận dưới bom đạn của khu chiến địa bây giờ tìm được về vùng đất an ninh, sung sướng làm sao !
Đoàn người tản cư nhập bọn với vô số người từ những nơi khác đến ngồi nằm chật cứng cả sân nhà thờ chính toà, riêng gia đình tôi rẽ xuống phố vào ở nhà ông bác họ ngoài đường Y Jut quãng giữa đường Phan Bội Châu và đường Hoàng Diệu, đối diện Hội tương tế Kiến Hoà.
Tôi không theo gia đình xuống phố Y-Jut mà nấn ná ở lại nhà thờ chơi với các bạn bè đã cùng chung 3 ngày khói lửa có nhau, đứng ở đây khơi khơi ngó thẳng xuống con đường Thống Nhất, cây cành ngổn ngang, xác người vương vãi, chúng tôi nhìn về xóm mình chỉ cách đó khoảng hơn một cây số, vẫn còn những đợt khói bốc lên, vẫn lác đác dăm phi vụ bỏ bom !
Bỗng một tiếng nổ lớn bên hông sân nhà thờ chính toà, một trái bom Napalm nổ văng nhựa cháy khắp bốn phương tràn ra như một biển lửa, nguời ta kêu réo vang trời, anh bạn tôi bị dính tý nhựa bằng hạt ngô cháy ngay đít quần vì chúng tôi đang đứng gần cổng chính nhìn hướng về phía Nam khi bom nổ phía sau lưng, hắn nóng quá lấy tay phủi bị nhựa dính phỏng tay, ngồi phệt đánh chịn xuống sân đất dập được lửa tắt nhưng quần đã cháy lủng một lỗ và mông thì bị vết bỏng to bằng đồng xu, cũng may là phía chỗ bom rơi cũng không đông người tỵ nạn cho lắm nên số người chết cháy không nhiều, số người phỏng nhiều hơn. - Sau này tôi mới có dịp biết thêm chi tiết sự việc ném bom nhầm nhà thờ này !
Hai hôm sau tiếng súng đã dứt hẳn, chiều ngày mồng năm tết, tôi cùng người bạn bị phỏng mông cùng ở nhà liền vách, rủ nhau về xem lại nhà cửa heo gà thế nào ? để chúng nó đói tội nghiệp, cứ dọc theo đường cái Thống Nhất mà về, qua khỏi Tiểu khu tới ngang toà tỉnh giờ chỉ còn là đống xà bần, xác người bên lề đường, xác người dựa gốc cây, chỗ này bàn tay còn lủng lẳng trên hàng rào kẽm gai, chỗ nọ cái chân v.v… ngang công viên phía bên phải, những bụi hoa giấy những ghế đá, cả chỗ cái xích đu cầu tuột cạnh sân tennis ở đối diện cửa Bệnh viện đều ngả nghiêng gãy đổ hoang tàn ! chúng tôi rẽ trái bước qua đống gạch vụn mà trước đó là Ty ngân khố, cũng tạt ngang tìm xem có thấy thùng tiền nào rơi rớt ở đó nhưng không thấy gì cả ngoài mùi khét của thịt cháy, những vết máu loang đã trở nên tím bầm , hai căn nhà đúc thật to của gia đình Nicholas giờ cũng là đống gạch vụn, cả vườn cà phê hai bên bên đường với những hàng muồng cao xanh đậm rậm rịt che kín và căn nhà gỗ đen đồ xộ của ông Huấn đã không còn đứng đó nữa , những lỗ bom khắp mọi nơi, gần như cứ vài chục bước là một lỗ rộng đến bốn năm thước và sâu có đến hai thước, vườn cà phê đã hoàn toàn bị cày nát chỉ còn là lồi lõm hố bom đất đỏ ...
...
Tết Mậu Thân chỉ là một cái dấu mốc đáng nhớ thời tuổi trẻ của tôi, từng thế hệ lần lượt ra đi, rồi vài năm sau khi tôi mới chỉ cao bằng cây Garan M1 cũng đã bỏ súng gỗ ôm súng carbine đi làm nhiệm vụ bảo vệ thôn xóm mình, chưa hết tuổi sợ ma đêm đêm vẫn phải đi tuần hành qua khắp hang cùng ngõ hẻm trong xóm, mỗi khi đi qua vườn chuối hoặc những chỗ trước đây có xác chết "cái tóc lựng dựng, cái lưng lành lạnh"
Các con tôi giục giã nhau đi sinh hoạt đoàn thể ngoài nhà thờ, chúng nó đã lớn hơn tôi hồi đó rất nhiều, nó có tuổi thơ của nó, tôi có tuổi thơ của tôi, như con suối "Mu Ri" chảy một chiều, tôi hiểu tuổi thơ của chúng nhưng chúng không thể hiểu tuổi thơ của tôi, khác với chúng nó tôi hiểu chiến tranh là thế nàọ Banmêthuột nơi tôi khôn lớn trong chiến tranh đến nay đã mấy chục năm rồi mà còn ngỡ như mới hôm qua !
...
Trần Mỗ
(Trích đoạn trong truyện ngắn MÙA XUÂN NĂM ẤY của TRẦN MỖ đăng trên Việt Nam Thư Quán)
Có thể là hình minh họa
Tất cả cảm xúc:
Phạm Thuỳ Hương, Nhien Vu và 107 người khác
45 bình luận
6 lượt chia sẻ
Thích
Bình luận
Chia sẻ

45 bình luận

Phù hợp nhất

  • Phan Nguyen
    Nhớ vô cùng ngày tháng chiến tranh ở Banmêthuột!
    Đã qua rồi! Nhưng đọc lại tôi tưởng chừng như mới hôm qua!
    2
    • Xứ Thượng
      Phan Nguyen Chị luôn yêu thương Banmêthuột.
    • Thanh Phan
      Hồi Mậu Thân gia đình em có ở nhà Cô mấy hôm, có đêm máy bay trực thăng làm rớt vỏ đạn rocket trên mái nhà sợ quá chừng
      • Thương thương
      • Phản hồi
      • 3 ngày
  • Pham Nguyen
    Cảm ơn anh Đạt và cảm ơn tác giả Trần Mỗ… bài viết đã gợi nhớ biết bao kỷ niệm của tuổi thơ … tôi.
    2
  • Hien Nguyen
    Bao kỷ niệm đau thương trở về trong lòng khi đọc đoạn bút ký này. Ngày đó năm đồng đội cùng một chiến xa đã bị thiêu rụi khi chị đội chiến xa m41 tôi chỉ huy bố trí tại công viên kế tòa đại biểu và đối diện building Nicolas vào lúc 3 giờ sáng mồng một Tết MT. Một nén nhang tưởng niệm cho: Th/ sĩ Thuấn , ts Danh Ơi hs Ba lùn và hai em nữa tôi quên tên . Cám ơn XT
  • Thái Hải
    Mậu Thân xuân kinh hoàng 🥹
  • Nguyễn Văn Bộ
    Quá khứ...mới như ngày hôm qua , bao háo hức vui mừng đón tết của tuổi thơ...rồi lặng chìm trong tiếng súng , theo mẹ cha trốn dưới hầm...Nhắc lại mùa xuân năm ấy , nổi da gà...ôi ! Tang thương !
  • Vy Xuan
    Năm 68 nhà e ở đầu dốc đê đối diện vườn thú y, tết Mậu Thân GĐ chạy đi tản ra phía nghĩa địa BMT cuối đường PBC bây giờ, khi trở về lại Hưng Đạo nhà bị bomp napan Mỹ thả cháy hết chỉ thấy đống tro tàn cả xóm nhìn rất khủng khiếp, sau 1 tháng thì xây lại nhà mới...!
    2
    • Xứ Thượng
      Vy Xuan Nỗi đau chiến tranh... nhà anh chạy qua BCH SĐ 23, chỗ có bãi đáp cho trực thăng...
  • Vy Xuan
    War is terrible...!
    • Thích
    • Phản hồi
    • Xem bản dịch
    • 3 ngày
  • Nguyên Lê
    Năm Mậu Thân nhà em bị cháy sạch luôn anh XT ơi .Hic.
  • Đỗ Thu Trang
    Nhà em ở khu gia binh quân nhu
    2
    Xem thêm 3 phản hồi
  • Thi Niệm
    Xuân 68 Nhà Em cũng chạy loạn lên Nhà Thờ Chính Toà ở. Lúc đó Em còn nhỏ chưa khái niệm gì về Chiến tranh. Nên ko biết sợ đi theo GĐ hòa vào dòng Người di tản. Vài hôm yên ổn thì về lại Nhà. Nhà đã cháy trụi. Lúc đó Em nhỏ quá. Mặc dù là Cô Nhi, nhưng không nghĩ thêm được gì. Thuơng Má ! Cảm ơn Anh XT đã đăng bài.
    2
    • Thương thương
    • Phản hồi
    • 3 ngày
    • Hue Nguyen
      Tết Mậu Thân nhà mình cũng chạy giặc đến trú ở Nhà Thờ Chính Toà. bạn có ra xem 8 xác người xếp thành hàng bên hông Nhà Thờ ngay cổng chính đi vô bên phải không?
      Hình ảnh đó đã theo mình suốt 55 năm qua!
      Tối nghe pháo kích ầm ầm và đạn Rocket bắn chéo chéo , sáng Ba dẫn mình ra trước nhà mục vụ thấy xác chết nằm xếp ngay hàng, đầu ở trong vách và chân ra ngoài, trên tường toàn dấu đạn Rocket.
  • Kim Tuyet
    Mùa Xuân năm ấy khó phai mờ trong trí nhớ. Mùa Xuân đau thương, nhà em không đón Tết vì hồi cuối năm đội hai tang ông nội và ba nên không đi chơi đâu hết. Mùng Một và Mùng Hai bàng hoàng nghe tin cháy và nhiều bà con chết ... nếu ông nội còn thì năm đó hai ông bà về quê thì có lẽ mất luôn bà.
  • Ngô Điệp
    Trần Mỗ tên thật là gì hỡi XT ?
    • Xứ Thượng
      Ngô Điệp Dạ, chưa gặp mặt tác giả, nhưng bị nhận nhầm người quen mãi thành nhớ... Phạm Văn Đạt đó anh.
  • Ông Bà Nội
    Ngày ấy,em mới 9-10 tuổi,tối cũng theo ba chở trên xe lam tới nhà thờ để ngủ,sáng về lại nhà,chưa biết sợ mà còn thích nữa chứ ạ
    • Thương thương
    • Phản hồi
    • 3 ngày
  • Bo Dao
    Cám ơn Đạt …
    2
  • Bính Ngọ
    Đường Đề Thám bây giờ đổi tên đường gì vậy anh Đạt
  • HongDiep Tran
    Dù năm ấy mình còn rất bé . Nhưng những hình ảnh đó vẫn ăn sâu , khó phai mờ😥
Người đăng: vào lúc

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

Đăng ký: Đăng Nhận xét (Atom)