NHỚ CHUYỆN "TRỒNG TRÁI" ĐẬU MÙA *Đồng Phước

 

Xứ Thượng

  · 

Đã chia sẻ với Công khai

Ngày xưa... nhớ đã được chích ngừa "trồng trái" nhưng giờ tìm hoài không thấy vết sẹo...

NHỚ CHUYỆN "TRỒNG TRÁI" ĐẬU MÙA

*Đồng Phước

Những năm 1960 ở miền Nam , thỉnh thoảng lại có những lần có xảy ra bệnh đậu mùa, thương hàn, dịch tả, lao phổi, viêm màng não, sốt rét, bại liệt. Tuy quy mô dịch không lớn nhưng làm ai cũng lo lắng.

Thời đó, phổ biến nhất là bệnh đậu mùa, bệnh này tuy tỷ lệ tử vong rất thấp nhưng nó làm da nổi nhiều mụn mủ gây tổn thương rất sâu dưới tầng tế bào sinh sản của thượng bì, nên khi lành sẽ để lại sẹo, nhiều nhất ở mặt làm mặt bị rỗ lỗ chỗ.

Năm 1966, lúc tôi còn học tiểu học, Ty Y tế Vĩnh Long có tiến hành chủng ngừa bệnh đậu mùa cho trẻ em trong tỉnh, hồi đó gọi là "trồng trái". Các nhân viên y tế đến trường, học trò được nghỉ học, đứng xếp hàng dài theo hành lang chờ đến lượt chủng ngừa.

Lần đó không chích thuốc ngừa bằng ống chích, mà nhân viên y tế dùng một cái que kim loại có đầu chẻ hai, chấm vào cái dĩa thủy tinh chứa dung dịch vắc xin, rồi quẹt lên 2 chỗ trên bắp tay của học sinh được chủng, 2 vết quẹt cách nhau khoảng 5 cm. Thao tác này kêu là "trồng trái" hoặc "cấy thuốc".

Nhân viên y tế phải quẹt cho rách da rướm máu thì vắc xin mới thấm được vào cơ thể. Lúc đó tức cười lắm, có đứa bị quẹt thì miệng hít hà mặt mày nhăn nhó như khỉ ăn ớt, đứa nào lì thì vẫn tỉnh bơ. Mấy đứa đứng cuối hàng chưa bị quẹt thì lo lắng hỏi những đứa đã trồng trái xong: "Đau hông mậy?".

Sau khi "trồng trái", nếu chỗ bị quẹt bị sưng tấy và làm mủ vàng thì coi như chủng ngừa có hiệu lực. Ai không bị sưng và làm mủ thì phải cấy lại lần 2 hoặc 3 cho đến khi thành công. Các thầy có giải thích cho học trò hiểu nguyên nhân vì sao bị làm mủ như vậy.

Lý do là hệ miễn dịch của cơ thể phát hiện có kẻ lạ đột nhập sẽ lập tức sản xuất thật nhiều kháng thể để tấn công kẻ xâm nhập ngoại lai (đang tập trung tại vết quẹt). Trận chiến sẽ làm chết nhiều virus lẫn kháng thể, làm chỗ quẹt bị sưng tấy, lở loét và làm mủ. Khi vết quẹt lành, chỗ da đó sẽ có một vết thẹo hình bầu dục, đường kính khoảng 1,5 - 2 cm. Giờ bắp tay phải của mình vẫn còn 2 cái thẹo như vậy, dù đã rất lâu vẫn không mờ.

Sau này lớn lên, tôi tìm hiểu thì mới biết loại vắc xin đó tên là Dryvax chứa các con virus Vaccinia (gây bệnh đậu mùa cho loài bò, có thể lây qua con người nhưng không làm chết người). Mục đích là để kích thích sự đề kháng của cơ thể. Hệ miễn dịch nhận diện virus trong vắc xin là kẻ lạ xâm nhập nên sẽ tấn công tiêu diệt chúng và "ghi nhớ" về đặc điểm của virus. Về sau, khi virus thứ thiệt xâm nhập cơ thể, hệ miễn dịch đã ở tư thế sẵn sàng để tiêu diệt virus nhanh chóng và hữu hiệu hơn.

Đồng Phước

*Trích nguồn https://thanhnien.vn/giua-dich-covid-19-nho-chuyen-trong...

Tất cả cảm xúc:

52Hung Kieu, Ly Trinh và 50 người khác

35 bình luận

3 lượt chia sẻ

Thích

Bình luận

Chia sẻ

Xem thêm bình luận

Khoai Hông

Em trốn không hề chích ngừa mũi nào 

• Haha
• Phản hồi
• 1 tuần