Dân ca Mường...
KHÚC TÌNH TỰ
Trong các thể loại dân ca của dân tộc Mường, nổi bật hơn cả là hát giao duyên. Trong thể loại này nổi bật nhất là điệu hát Rằng thường (Đang cặp). Thời xưa còn chế độ phong kiến, không ít người con trai Mường vì quá nghèo khó, không có tiền mua sắm lễ vật để mang cho nhà gái, vì thách lễ quá nhiều thứ... Vì vậy họ chỉ có hai con đường, một là chịu cuộc sống cô đơn trọn đời, hai là phải chịu khó học hát Rằng thường cho giỏi, muốn vậy, họ phải tự rèn luyện tính nhanh nhậy, hoạt bát, có được tri thức cần thiết, để mang những điều ấy, những tri thức ấy đi hát Rằng thường (Đang cặp) với các cô thiếu nữ. Rồi nhờ tài năng mà người con gái thấy quý, thấy mến và khâm phục, thương cảnh nghèo khó mà họ đem cả cuộc đời mình tình nguyện chia sẻ, cùng chung sướng khổ, vui buồn có nhau để cùng nhau chung sống một gia đình ấm no hạnh phúc.
Còn loại hát Thường hát Đang phổ biến, họ chỉ dùng hát giao lưu với nhau bình thường trong cuộc sống sinh hoạt và đây là loại hát thi nhau, thi tiếng, thi lời, chứ không phải như thể loại hát Rằng thường (Đang cặp) để tìm hiểu nhau giữa đôi nam nữ, (chưa vợ, chưa chồng). Thể loại này, người Mường họ gọi là “Đăng cặp”.
Rằng thường (Thường đang) là một thể loại hát tự do, họ hát ngẫu hứng, hát trong lúc lao động, hát trong lúc nghỉ ngơi... Họ hát đối đáp nhau giữa một bên là một tốp nam, một bên là tốp nữ, giữa một tốp trai của làng này hát đối với tốp gái của làng kia, cứ như vậy họ hát đối đáp nhau cho hết đêm, có những cuộc hai bên hát đối nhau kéo dài hàng ba bốn đêm liền.
Không gian diễn xướng của thể loại hát Rằng thường này là rất phong phú, họ có thể hẹn hò để hát với nhau ở bất kỳ một không gian nào, có thể là ngoài trời hay trong nhà, có thể lúc đang lao động sản xuất, trong ngày vui, mừng đám cưới, mừng nhà mới hay trong các ngày hội, ngày lễ, ngày tết…
Điệu hát lời thương, đây là thể loại dân ca hát cặp tình yêu nam nữ, họ thi lời, thi tiếng và ca ngợi với hai nhánh: Rằng thường (lời thương) hay Thường rang (lời thường - lời đối đáp) và hát Bộ Mẹng (hát nói).
(Trích trong "Nét đẹp trong âm nhạc của người Mường Hòa Bình" của Bùi Văn Hộ)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét