NƯỚC CÙ LÀ *Lữ Khách

 

Xứ Thượng

rtepnoosSdal6:ml1ht0131 gi086gcú6450c13u8uh 02gcá ci51 n3259  · 

Đã chia sẻ với Công khai

“Bòn bon si cu la, bánh bao sữa hột gà, dầu cù là Mac Phsu...”, câu hát quen thuộc của trẻ con miền Nam, Việt Nam, một thời đủ thấy sự thông dụng và nổi tiếng của thương hiệu dầu cao một thời vang bóng.

NƯỚC CÙ LÀ

*Lữ Khách

Theo tác giả An Chi trong sách "Chuyện Đông chuyện Tây" thì "Cù Là là tên mà người xưa ở miệt dưới (miền Tây Nam Bộ) dùng để gọi nước Miến Điện. Trước đó, có một loại dầu cao mang nhãn hiệu Mac Phsu, sản xuất tại Miến Điện, được ưa chuộng khắp Nam Bộ, nên mới được gọi là dầu Cù Là (dầu được sản xuất từ nước Cù Là). Sau này, danh từ dầu Cù Là được dùng rộng rãi để chỉ tất cả các loại dầu cao".

Từ tháng 11-1889 tới tháng 9-1921, Hoàng thái tử Myingun Min của Myanmar đã sống lưu vong tại Sài Gòn. Người Pháp cho hoàng thái tử sống ở Sài Gòn và chu cấp tiền bạc để có thể sau này sử dụng ông chống lại thế lực người Anh. Sau cuộc chính biến của Myingun Min ở cố đô Mandelay thất bại, hoàng thái tử đã "hết giá trị sử dụng", người Pháp bỏ mặc, ông phải sống tự lực và lưu vong ở Sài Gòn suốt 32 năm.

Theo Niên giám Đông Dương 1908, Myingun có địa chỉ ở đường Paul Blanchy (nay là đường Hai Bà Trưng, Sài Gòn): "128. M. Mingonn, prince de Birmanie". Những năm sau này, địa chỉ này không còn thấy nữa.

Ông hoàng Myingun có ba vợ, bao gồm một người Việt Nam. Bà Daw Phyu, con gái của Hoàng thái tử Myingun, đã lập gia đình với chồng người Việt và mở hãng dầu Mac Phsu dựa trên nền tảng công thức nấu dầu Cù Là của nhà vợ là Hoàng gia Myanmar. Dầu này có màu xanh lá cây, nổi tiếng khắp Đông Dương, cạnh tranh trực tiếp với dầu Tiger Balm màu đỏ và dầu Nhị Thiên Đường.

Dầu của bà Daw Phyu thời đó được quảng cáo khắp nơi ở miền Nam Việt Nam như trên báo, trên bảng quảng cáo đặt tại các chợ nổi tiếng An Đông, Thái Bình… với tên gọi dầu Cù Là, dầu Gió hay dầu Bạc Hà chữa trị "tứ thời cảm mạo". Tuy cùng xuất xứ Myanmar nhưng dầu Cù Là Mac Phsu xuất hiện muộn hơn và có nguồn gốc độc lập, chẳng liên quan gì đến dầu Con Hổ.

Tổng đại lý của dầu Cù Là Mac Phsu tại Sài Gòn trước đây nằm trên đường Frère Louis (nay là đường Nguyễn Trãi, quận 1), gần nhà thờ Huyện Sĩ, cách cổng xe lửa (nay đã bỏ) chỉ mấy căn phố. Sau năm 1975, công ty sản xuất dầu Mac Phsu không còn hoạt động, bà Daw Phyu và đa số con cháu đã đi định cư ở nước ngoài.

Ngưng sản xuất từ năm 1975, những tưởng dầu Cù Là Mac Phsu bị khai tử. Nào ngờ, 2 phụ nữ là hậu duệ của dòng dõi hoàng tộc Myanmar tại Việt Nam vẫn âm thầm gầy dựng lại sự nghiệp của cha ông. Họ là hai chị em bà Lê Kim Nga và Lê Kim Phụng, hiện đều ở tuổi trên dưới 70.

Nấu dầu Cù Là gồm những công đoạn rất phức tạp. Người Myanmar có tục lệ chỉ truyền nghề cho con gái nên 2 bà là truyền nhân đời thứ 3, được truyền nghề trực tiếp từ ông ngoại. Điều thú vị là tuy cả 2 bà đều là cháu của cố Hoàng thái tử Myingun nhưng lại có cha là người Việt Nam nên nhãn hiệu Mac Phsu đã gần như "bản địa hóa" hoàn toàn. Họ đã đăng ký sản xuất từ năm 2013 với nhãn hiệu Con Công.

Lữ Khách

Nguồn từ fb Hoa Nắng .

Tất cả cảm xúc:

72Nguyen Duong Khoa, Công Quách Văn và 70 người khác

16

2

Thích

Bình luận

Chia sẻ

Xem thêm bình luận

Hung Kieu

Đây là một loại dầu cao trong bộ tam sên mà hầu như nhà nào trong miền nam cũng có thủ sẵn trước năm 1975:

- Dầu gió Nhị Thiên Đường

- Dầu cù là Mac-Phsu… 

Xem thêm

• 4 ngày
• Yêu thích
• Trả lời

10