Hương rừng cao nguyên...LUẬT TỤC Ê ĐÊ

Hương rừng cao nguyên...
(Trích hết phần cuối truyện Hương Rừng Cao Nguyên của Nguyễn Đức Diêu)

LUẬT TỤC Ê ĐÊ

...
Estelle mời tôi uống cà-phê và cho tôi biết vừa mãn khóa học nên về nhà. Vừa uống ly cà-phê tôi vừa thầm quan sát Estelle. Estelle quả thật là đẹp, da nàng trắng, khuôn mặt thanh tú, mắt cũng xanh biếc như mắt của Nathalie. Nhìn nàng có vẻ đẹp sắc xảo hơn cả Nathalie, nhưng sao tôi có cảm giác không được thoải mái lắm khi nói chuyện với nàng, có một điều gì đó làm cho tôi hơi e ngại.

Estelle nói chuyện với tôi cũng rất tự nhiên và tôi thấy sự hiểu biết của nàng cũng không thua Nathalie, nàng còn có vẻ khôn ngoan, lém lỉnh hơn cả Nathalie nữa. Tuy là nàng có vẻ giống Tây như vậy, nhưng nàng lại thích nói chuyện về người Êđê, về văn hóa Êđê và những quá khứ vinh quang của dân tộc Êđê. Những điều nầy, Nathalie lại ít nói với tôi, mặc dù tôi nghĩ là nàng cũng hiểu biết không kém cô em. Dù sao thì nói chuyện với Estelle cũng rất thú vị vì nhờ nàng tôi biết thêm được nhiều điều hay của người Êđê nữa. Tôi nghĩ hai chị em như hai đóa hồng lọt vào giữa một rừng mắc cỡ, hoa lớn hơn, đẹp hơn và chắc là gai cũng nhọn hơn.

Chiều hôm đó, tôi nêu thắc mắc với Nathalie. Nàng dẫn tôi vào phòng của nàng, đây là lần đầu tiên tôi vào phòng nàng. Có một cửa sổ nhìn ra bên trái nhà, không có giường, một cái kệ với khá nhiều sách vở và một cái bàn thấp, cũng không có ghế.

Trên bàn, hình một người đàn ông Tây đang nhìn tôi chằm chằm.

– Đây là Cha của em.

Dù là tôi cũng đã nghĩ tới nhưng cũng không khỏi ngạc nhiên:

– Vậy à?

– Cha em là người Pháp, là một nhà nhân chủng học. Ông đi nhiều nơi để nghiên cứu về các dân tộc, nơi cuối cùng là ở đây.

– Rồi ông gặp Mẹ em?

– Không anh à!

Rồi trước sự ngạc nhiên của tôi, nàng kể tiếp:

– Cha em đến đây và gặp Dì của em, tức là chị của Mẹ em và yêu Dì. Dì em là Trưởng Buôn lúc đó, Dì em rất đẹp.

Rồi nàng lại mở một cuốn tập và chỉ cho tôi hình một cô gái trẻ. Cô gái trắng trẻo, gương mặt thật thanh tú. Anh biết bức tượng phụ nữ thờ ngay gian nhà khách là ai không?

– Dì em à?

– Không, đó là tượng của H’Drah Jan Kpă , tức là Công Chúa Hạt Mưa, người đã về làm Hoàng Hậu của vua Chế Mân, là Hoàng Hậu cuối cùng của nước Chiêm Thành. Khi vua Chế Mân chết và được hỏa táng thì Hoàng hậu đã nhảy vào lửa chết theo chồng. Gia đình em là dòng dõi của Bà, cũng xem như là Hoàng Tộc của người Êđê, dù là không có nước Êđê. Như bây giờ, Mẹ em là trưởng buôn nầy nhưng cũng là Trưởng của tất cả các buôn khác trong tỉnh Darlac, tuy là chỉ mang ý nghĩa tinh thần.

– Ồ, vậy à. Rồi Dì em đâu?

– Dì em đã mất và theo tục nối dây của người Êđê, cha em lấy em gái của vợ, tức là mẹ em bây giờ.

– Dì em không có con à? Tôi thắc mắc.

– Dì em cũng có một người con gái.

– Vậy à, rồi giờ người đó ở đâu?

– Lúc trước chị vẫn ở đây, nhưng từ khi Cha em mất, chị cũng bỏ đi luôn. Rồi đột ngột cách đây vài tuần, chị trở về và chỉ ở lại một ngày. Ngày hôm sau chị đi cũng là lúc Mẹ em bắt đầu bị bệnh.

– Nghĩa là sao? Chị có liên quan đến việc Mẹ em bị bệnh à?

– Rất có thể, vì chị đã nghĩ rằng Mẹ em đã hại Mẹ chị ấy. Nhưng Mẹ em đã nói với em rằng Mẹ không có làm chuyện đó, chỉ là tin đồn của kẻ xấu thôi.

Tôi đã hiểu ra mọi chuyện, câu chuyện của gia đình nàng cũng khá đặc biệt.

– Vậy là em sẽ kế tục mẹ em để làm Trưởng Buôn?

– Đúng vậy anh à. Thật ra em cũng không thích làm lắm đâu, nhưng đây là tục lệ.

– Còn cha em, mất khi nào vậy, ông bị bệnh à?

– Cha em…phải, bị bệnh mất…

Nàng trả lời không được suông sẻ lắm trong câu nầy, không biết có phải vì xúc động khi nhớ đến cha hay không.

– Cha em đã dạy em và Estelle tiếng Pháp cũng như những hiểu biết về văn hóa tây phương. Em thì muốn học về y tế để giúp dân trong buôn, nhưng Estelle thì lại thích và giỏi về chính trị, tổ chức hơn em, có lẽ nó giống cha em hơn.

Thảo nào mà nàng giỏi tiếng Pháp, giờ tôi mới hiểu ra.

Đúng như tôi nghĩ, Estelle sắc xảo, khôn ngoan hơn cả Nathalie nhưng tôi vẫn cảm thấy điều gì đó không ổn ở cô em này.

– Sắp tới, sẽ có Lễ hội cầu mùa và tháng sau nữa, sẽ là Lễ Chây Prun.

– Chây Prun, là lễ gì vậy em.

Nathalie nhìn tôi rồi nàng từ từ nói:

– Đó là một Lễ rất quan trọng, giống như lễ phong Thái Tử của các vua Việt nam xưa vậy.

– Ồ, vậy là em sẽ được phong vào tháng tới?

– Phải anh à, và chức nầy chỉ phong cho người con gái khi chưa có chồng mà thôi. Sau lễ nầy thì người đó có thể có chồng. Lúc nầy mẹ em bị bệnh nên Hội đồng già làng quyết định phong chức sớm cho em là vậy.

– Em à, nhưng mẹ em bệnh gì vậy, sao em không đưa mẹ đi chữa bệnh.

Khuôn mặt Nathalie bỗng trầm xuống:

– Bệnh nầy không chữa được anh à.

– Sao vậy?

– Anh có nghe về bùa ngải, thư ếm không?

– Anh cũng có nghe, mà sao hả em?

– Mẹ em đã bị ếm và không giải được, người ếm đã quá cao tay. Lúc đầu em cũng đưa mẹ đi khám tìm bệnh nhưng không tìm thấy gì khác lạ.

– Ồ, có thật vậy sao?

Tôi nghe mà nửa tin nửa ngờ. Trước giờ tôi cũng nghe chuyện thư ếm nhưng mà không tin lắm. Bây giờ mới chính thức nghe một người là y sĩ như Nathalie nói và xác nhận. Hay là do nàng cũng đã bị nhiễm vào tư tưởng từ lúc còn nhỏ? Tôi vẫn thấy nghi nghi làm sao ấy!

Sau bữa đó, tôi mới hiểu rõ hơn về gia đình của Nathalie, thảo nào tôi thấy cứ vài hôm là có người của các buôn khác đến viếng với nhiều lễ vật.

Vậy là chỉ còn vài tuần lễ nữa là Nathalie sẽ được phong là người kế nhiệm Trưởng Buôn Klây, đồng nghĩa như Nữ hoàng của dân tộc Êđê. Tôi cảm thấy phân vân, khi lên đây thì tôi chỉ muốn gặp Nathalie theo tiếng gọi con tim, tôi đâu ngờ nàng lại có một vị trí như vậy, tôi cũng không biết mình phải làm gì! Về hay ở lại dự Lễ tấn phong của nàng, rồi sau đó thì sao? Thật tôi không tìm được câu trả lời, nếu đi thì sợ nàng buồn, mà ở lại và biết nàng sẽ là Trưởng buôn thì tôi cũng đâu còn hy vọng gì nữa, một người Trưởng Buôn Klây, Nữ hoàng của dân tộc đâu thể bỏ buôn để đi theo chồng! Nghĩ tới đó tôi thấy thật thất vọng.

Đêm hôm sau là đêm trăng rằm. Sau buổi tối cùng đi dạo với Nathalie dưới ánh trăng, tôi trở về trằn trọc với bao ý nghĩ. Ngày tôi thấy lòng mình càng yêu Nathlie vì nét trong sáng, vui vẻ nhưng dịu hiền của nàng, nhưng rồi cuộc tình của tôi sẽ đi đến đâu. Có lẽ Nathalie cũng thấu hiểu điều đó nên nàng hay nhắc đến cha nàng, đã vì tình yêu mà chấp nhận ở lại sinh sống nơi đây. Phải chăng nàng muốn tôi cũng như vậy ? Điều nầy thật sự tôi chưa bao giờ nghĩ tới!

Tôi trằn trọc không ngủ được, trời cũng đã khá khuya. Bỗng tôi thấy có bóng người đi ra cửa. Tôi giả vờ nằm im như ngủ rồi, tôi thấy người đó đầu quấn khăn, khẽ nhìn tôi rồi chậm rãi đi ra cửa, dáng vóc rất giống Nathalie, thật ra tôi cũng không phân biệt được đó là Nathalie hay là Estelle, vì cả hai rất giống nhau, nhưng Nathalie mới đội khăn, tôi chưa thấy Estelle đội khăn bao giờ. Nếu là Nathalie, nàng đi đâu giờ nầy?

Tôi thực sự tò mò, chờ cho tiếng bước chân đã xuống cầu thang, tôi chồm dậy đi theo. Nhờ ánh trăng, tôi thấy người đó đi về phía trái buôn, tôi cũng âm thầm theo xa xa phía sau. Rồi cuối cùng, người đó dừng lại ở ngay cái “chỗ cấm”, nơi mà Nathalie đã bắt tôi hứa là không được vào. Tôi há hốc miệng, suýt kêu lên một tiếng khi thấy người đó bước vào cổng đã mở trống và bắt đầu …cởi trang phục và vắt lên một cây sào ngang, rồi biến mất vào bên trong.

Trời ơi, thật là tôi không hiểu nổi, Nathalie, nàng làm gì trong đó? Tôi quá sức là tò mò và cũng có xen lẫn chút tức tối, nghi ngờ… Tại sao nàng cởi bỏ y phục trần truồng như nhộng để làm gì trong đó, thật là muốn điên lên được! Đầu tôi như có dòng điện nóng chạy rần rần, tôi nghĩ ra đủ chuyện… hèn gì mà nàng bắt tôi hứa không được vào nơi này. Tôi tiến sát ngay bờ rào, cố nhìn vào bên trong nhưng hàng rào quá dày, tôi không thấy gì hết. Tôi lại ngay chỗ cổng nhìn vào trong, nhưng cũng chẳng thấy được vì đã bị một hàng giậu thẳng làm lối đi, che khuất mất tầm mắt. Rồi bỗng có tiếng xầm xì của một người con gái vọng ra… Không thể kiềm nổi óc tò mò nữa, tôi vượt qua cổng để vào bên trong.

Núp ở cuối lối đi vào, một cảnh tượng lạ lùng hiện ra trước mắt tôi. Giữa khu đất là một cái sàn vuông vức mỗi bề khoảng 10 m, cao khoảng 1,5 m. Trên sàn, có cả chục cô gái trần truồng đang quỳ thành hai hàng, ở giữa cũng là một người con gái đã thoát y, đó chính là …Nathalie. Qua ánh trăng lờ mờ, tôi thấy Nathalie ngước mặt lên trời, thần Vệ nữ đang phô bày những đường con tuyệt mỹ dưới ánh trăng lung linh huyền ảo. Tôi như ngây ngấy trước khung cảnh huyễn hoặc, Nathalie hai tay xòe ra như cầu nguyện rồi nàng đi tới mỗi cô gái và vỗ vào trán từng người. Bỗng nhiên nàng ngừng lại, rồi tôi thấy nàng đi đến một góc cột đài và cầm một cái chiêng đã được treo sẵn ở đó. Tiếng chiêng bỗng vang rền… Những cô gái giật mình quay nhìn tứ phía…

Tôi hết hồn, không biết chuyện gì, tôi có bị phát giác không? Bỗng tôi nghe tiếng chiêng từ buôn vọng ra vang rền và tiếng chân người chạy rầm rập. Tôi lật đật thối lui, nhưng… không còn kịp nữa rồi, bên ngoài cổng, hàng chục thanh niên với giáo nhọn lăm lăm đang chỉa vào tôi.

Tôi bị bắt trói lại và dẫn đi giữa một đám đông dân làng. Những người mới sáng nay đã vui vẻ mời tôi cà-phê thì giờ ai cũng như muốn ăn tươi nuốt sống tôi. Tôi bị dẫn tới cái sân đất trống giữa buôn, nơi để tổ chức lễ hội, và bị trói vào một cây cột. Rồi Nathalie rẽ đám đông đi tới bên tôi, nàng nhìn tôi thầm như trách móc, khuôn mặt nàng có vẻ lo âu cực độ. Nàng nói bằng tiếng Êđê và sau đó tôi thấy mọi người bỏ đi hết, chỉ còn tôi với nàng. Tôi thực sự xấu hổ vì đã không giữ lời hứa với nàng. Lúc nầy, nàng mới hỏi tôi:

– Sao anh lại vào đó?

– Anh thấy em vào đó, lại cởi bỏ y phục nên anh không thể kiềm chế tò mò…

Nàng tỏ vẻ ngạc nhiên:

– Không, em đâu có vào đó!

– Anh thấy em từ nhà đi ra, nên anh đi theo.

– À, sao anh nghĩ là em?

– Anh thấy em có đội khăn mà.

Nathalie tỏ vẻ suy nghĩ rồi lắc đầu.

– Đó là Estelle, không phải em đâu. Estelle đêm nay đã dạy các cô gái khác về “thần giao cách cảm”, đây là một bí mật được truyền từ nhiều đời của dân tộc em, và chỉ có gia đình tộc trưởng là nắm bí quyết. Nhờ vào đó, những người thân của nhau có thể liên lạc, truyền thông cho nhau khi có chuyện quan trọng, như hôm em biết được mẹ bị bệnh. Nơi đó, nam giới cấm không được vào.

Tôi thực sự hối hận vì đã nghi ngờ nàng và dẫn tới tình trạng dở khóc dở cười ngày hôm nay. Tôi hỏi nàng:

– Vậy bây giờ sao, anh sẽ bị phạt gì?

Nathalie chỉ lắc đầu, nàng có vẻ buồn, chưa bao giờ tôi thấy nét mặt nàng buồn như vậy.

– Bây giờ phải chờ quyết định của Hội đồng già làng. Theo luật tục thì nếu là người dân buôn vi phạm điều cấm nầy thì sẽ bị phạt một con trâu để khao cỗ cho cả làng. Còn như anh là người ngoài buôn thì…

– Thì sao em?

– Thì phải …tử hình.

– Trời ơi!

Tôi thật không tin vào tai mình nữa. Không lẽ tôi phải chết ở đây, một cách lãng nhách như vậy sao trời!

– Em à, vậy rồi sao, em không có cách nào cứu anh nữa sao?

– Phải chờ quyết định của Hội đồng, sau đó …nếu Hội đồng không thể bỏ qua được thì chỉ còn một hy vọng cuối cùng.

– Là sao em? Tôi thật nóng lòng muốn biết xem hy vọng đó là gì.

– Đó là, trong vòng ba ngày phải có một người con gái trong buôn nhận kết hôn với anh, lúc đó anh kể như là người dân buôn và sẽ chỉ bị phạt vạ một con trâu.

Sao oái ăm vậy nè trời, sao tôi lại rơi vào cái cảnh của anh chàng thi sĩ Gringoire… gì đó trong “Thằng Gù Nhà Thờ Đức Bà” vậy , không biết có ai chịu làm Esméralda để cứu tôi không nữa đây?

Nghĩ tới đó, tôi nhìn sang Nathalie, tôi chỉ còn hy vọng nơi nàng. Nhưng tôi thấy Nathalie vẫn có vẻ rất lo âu, tôi chợt hiểu ra lý do. Vì nàng là người sắp được phong kế thừa ngôi vị Trưởng Buôn và Nữ hoàng của dân tộc Êđê, và nàng chỉ có thể được phong khi nàng chưa có chồng. Tôi thật là thất vọng, tôi tự trách mình sao lại gây ra chuyện nầy, khổ cho mình mà cũng khó cả cho nàng.

Ngay đêm đó, Hội đồng già làng nhóm họp và họ đã quyết định không thể làm sai luật tục của làng, nghĩa là tôi sẽ bị tử hình, trừ phi trong vòng ba ngày có một người con gái trong buôn nhận tôi làm chồng.

Với sự bảo lãnh của Nathalie, tôi được mở trói và được vào ngủ trong gian nhà khách của nàng, bên ngoài có hai thanh niên canh gác. Tôi như một tử tội chờ ra pháp trường, làm sao ngủ nghê gì được. Tôi nằm đó mà suy nghĩ miên mang, nhớ cha, nhớ mẹ, anh em, nhớ cả cái cô bán hột vịt lộn đầu hẻm mà mỗi khi tôi mua đều được tặng thêm một trứng. Trời ui, giờ ước gì tôi được trở về nhà, dù có yêu Nathalie biết mấy, cho vàng tôi cũng không dám lên đây nữa.

Đã hai ngày trôi qua, vẫn không có cô gái nào lên tiếng. Cũng có thể là có người thích tôi, nhưng ai cũng đã biết tôi là bạn của Nathalie, có ai mà dám nhảy vào nữa. Trong hai ngày nầy, không chỉ Nathalie, mà Estelle cũng rất là chăm sóc cho tôi, nàng không hề tỏ vẻ giận tôi mà trái lại, chăm sóc tôi rất tận tình. Đêm khuya, khi Nathalie đã ngủ, và tôi không ngủ được, Estelle đã ra pha cà-phê và chúng tôi ngồi nói chuyện tới sáng, lạ một điều là nàng có vẻ như rất thích tôi vậy, tôi có chủ quan không?

Đêm nay là đêm cuối cùng, ngày mai tôi sẽ bị mang ra giàn hỏa. Tôi rùng mình, nghĩ tới lúc tôi sẽ bị ném vào lửa như con heo quay. Tôi đã thoáng nghĩ tới chuyện trốn, nhưng Estelle đã cảnh cáo tôi liền:

– Anh không trốn được đâu, người ta đang canh gác kỹ và nếu có trốn được thì anh cũng không biết đâu mà đi, anh sẽ lạc vào rừng và chết trong đó. Từ giờ đến khi mặt trời mọc, nếu không có tiếng cồng của cô gái muốn nhận anh làm chồng thì…

Estelle ngưng ngang ở đó. Thì, tôi cũng hiểu là gì rồi. Nếu có một cô gái cứu vớt tôi, thì cô sẽ vào nhà và đánh chiếc cồng Mẹ lên cho mọi ngưới biết. Tôi thật hết hy vọng, tôi cũng không dám trông mong ở Nathalie vì tôi biết nàng ở vào một tình thế rất là khó xử. Chỉ còn Estelle, may ra, nhưng tôi là bạn của chị nàng, Estelle cũng không hề hé một hy vọng gì cho tôi cả. Đã mấy đêm thức trắng, gần sáng tôi mệt mỏi thiếp vào giấc ngủ nhọc nhằn.

Tôi bỗng giật mình thức giấc vì tiếng cãi nhau lớn tiếng của ai đó, mở mắt ra tôi thấy Nathalie và Estelle đang giành nhau chiếc cồng. Estelle xách chiếc cồng, nhưng Nathalie lại cầm dùi và hai người đang cãi nhau kịch liệt bằng tiếng Êđê. Rồi một tiếng cồng vang lên, âm thanh trầm rền rền ngân xa…, hai chị em cũng đã im bặt, chỉ còn từng tiếng chiêng ngân dài… Trời đã ửng hồng một góc xa.

Tôi tuôn dậy. Nathalie đang đánh từng tiếng cồng ngọt ngào, những tiếng cồng đáng yêu làm sao. Tôi muốn hét to lên, tôi đã sống rồi và người cứu tôi không ai khác hơn là người tôi yêu dấu. Tôi bồi hồi xúc động, những giọt nước mắt yêu thương lăn dài trên má…

* * *

Mười năm sau.

– Estelle, con đứng yên đi, ba chụp hình con với mẹ.

Hai mẹ con cười duyên dáng thật đẹp trước tháp Eiffel, Paris.

– Anh à, mấy tấm nầy gởi cho Estelle nhé, dì nó sẽ thích lắm đấy.

Tôi nhìn Nathalie âu yếm :

– Để anh về thăm Estelle rồi mang hình luôn nhé.

– Anh thật là …ngày đó mà em không giành đánh chiêng thì giờ nầy Estelle đang đứng chỗ nầy nè, anh thích lắm phải không ? Nàng hờn mát.

Nhớ đến Estelle, tôi bỗng nảy ra một thắc mắc:

– Em à, không biết sao đêm đó Estelle lại đội khăn em nhỉ?

– Anh thật không hiểu sao Ngốc của em, vì Estelle muốn anh tưởng lầm là em và đi theo. Nó muốn dụ cho anh sập bẫy.

– Estelle muốn anh chết à? Tôi trợn mắt.

– Anh ơi là anh, nó muốn anh chết làm gì. Nó chỉ muốn, nếu em không động tịnh gì thì đến giờ phút chót nó sẽ cứu anh, và anh sẽ là chồng của nó. Còn nếu em chịu cứu anh thì, em sẽ mất chức vị Trưởng buôn và nó sẽ là người thừa kế. “Một mũi tên trúng hai con chim”, đằng nào nó cũng được lợi cả.

Thì ra là vậy. Cái cảm giác ban đầu gặp Estelle đã không đánh lừa tôi. Estelle quả là người tính toán khôn ngoan.

– Nhưng sao anh cứ nhất định đặt tên con là Estelle vậy? Chắc anh cũng thích nó lắm chứ gì?

Chời ui, giờ nầy còn nổi máu Hoạn nữa sao Nathalie, tôi bèn giở tuyệt kỷ:

– Nếu không nhờ Estelle thì giờ nầy anh và em có ở đây không, có con mèo con Estelle nầy không em?

– À há, lúc nào anh cũng lách được nhỉ, em biết anh giỏi mà.

Tôi khẽ gỡ chiếc lá vàng từ tay bé Estelle thả bay vương lên tóc mẹ, ánh mắt Nathalie ngước lên như muốn nói muôn ngàn lời…

Nắng dần nhạt.

Gió chiều lồng lộng, giòng sông Seine xanh biếc lững lờ trôi.

Sept. 05 2012
Nguyễn Đức Diêu