Ngày thám hiểm thứ hai, có thêm vài thành viên mới, chúng tôi chính thức “đổ bộ” vào hang C8. Tiến sĩ Honda Tsutomu - tân Chủ tịch Hội nổi bật trong bộ trang phục chuyên dụng vàng chóe, trông càng cao lênh khênh khi đi gần ông Tachihara - bây giờ là Chủ tịch Danh dự của Hội kiêm đại diện Dự án Hang động Núi lửa tại Việt Nam. TS Honda khẳng định: Dòng chảy dung nham có độ nhớt thấp phun trào từ miệng núi lửa Chư B’luk đã tạo thành rất nhiều hang động quanh khu vực thác Dray Sáp.
...
Miệng hang C8 há hốc đen ngòm hiện ra dưới vạt dây rừng đan xen dày đặc. Đây là động lớn nhất, mặt nền cao nhất trong toàn bộ hệ thống hang động dọc sông Sêrêpôk, nên các chuyên gia tạm đặt tên là Hang Đền Thờ Lớn. Nằm ở lưng chừng núi, từ trên nhìn xuống cửa hang sâu, ngách bên phải như một miệng giếng thăm thẳm tối, ngách bên trái là một vòng cung đá xanh rờn dây leo chằng chịt. Nhờ những khối đá sụp lở ở một góc hang, chúng tôi có thể lần đi xuống mà không cần phải đu dây như lối vào động C7.
Đáy hang có nơi lô nhô thạch nhũ, có nơi lại ẩm ướt trơn trợt, rêu xanh và dương xỉ phủ đầy. Ở góc bằng phẳng nhất, đêm qua đoàn chuyên gia đã trải bạt dày làm nơi nghỉ ngơi và đặt các thiết bị đo đạc hang động như đèn soi chiếu, máy đo vẽ, túi ngủ, lương thực, thuốc men… Theo vệt đèn pin loang loáng, chúng tôi dò dẫm trên nền đá lởm chởm, tiến sâu vào các ngách hang mở theo nhiều hướng.
Nhiều người cho rằng nhũ đá trong hang động núi lửa không dồi dào và đẹp long lanh như nhũ trong hang động đá vôi. Tuy nhiên, sức hấp dẫn, sự đặc sắc về cơ chế hình thành cùng những giá trị khoa học độc đáo của hệ thống hang động núi lửa đồ sộ cỡ này thì không gì so sánh được. Trước hết, là do nó rất hiếm.
Trong những ngách hang sâu thẳm, tối đen, chúng tôi sững sờ chiêm ngưỡng vô số đốm sáng trên mặt đá lóng lánh như kim cương, những vệt dung nham cuộn chảy đã đông cứng muôn màu, những măng đá lô xô như bụt mọc. Thỉnh thoảng một đống vạt đá đổ từ trần hang ngổn ngang chắn lối, như cảnh báo nguy cơ vòm trần hang vẫn đang sụt lở, có thể chôn vùi những kẻ không may bất cứ lúc nào.
(Trích đoạn "Vào động núi lửa lớn nhất Đông Nam Á" của Hoàng Thiên Nga - Hường Thảo đăng trên báo Tiền Phong)
